Sporter kan aanspraak maken op commercieel portretrecht

Sponsors of andere bedrijven willen graag meevaren op het succes van een sporter door commercieel gebruik te maken van zijn bekendheid. De geportretteerde heeft dan een redelijk belang dat hij kan delen in de voordelen van een exploitatie van zijn portret voor commerciële doeleinden. Een sporter hoeft de exploitatie hiervan niet toe te laten zonder daarvoor een vergoeding te ontvangen.

Verzilverbare populariteit
Grondslag van het Nederlands portretrecht is artikel 21 Auteurswet (Aw). Hoewel dit artikel aanvankelijk was gericht op de privacybelangen van de geportretteerde, is hier voor mensen met een ‘verzilverbare populariteit’ verandering in gekomen. Veel bekende sporters beriepen zich inmiddels met succes op hun commerciële portretrecht. De crux zit vrijwel altijd in de afweging tussen het commerciële belang van een sporter en de vrijheid van nieuwsvoorziening. Deze vrijheid vormt een van de kernwaarden in onze democratie. De rechter moet altijd goed bekijken of het portretrecht van een sporter geschonden wordt en daarbij telkens de omstandigheden van het geval afwegen.

Ruim portretbegrip
Een portret is een herkenbare visuele afbeelding van een persoon, waarbij het niet uitmaakt op welke manier deze afbeelding is gemaakt en vastgelegd. Er is sprake van feitelijke overeenstemming in de zin van visuele gelijkenis tussen de afbeelding en de gelaatstrekken van de persoon. Om van een portret te kunnen spreken is het reeds voldoende dat er sprake is van een minimum gelijkenis, zoals in de zaak van Max Verstappen bleek, waarbij identificatie mogelijk is. Dit ruime portretbegrip is juist van belang, aangezien gelaatstrekken – al dan niet toevallig – vaak voorkomen op actiefoto’s of een filmopname. Het portretrecht geldt ook voor bijvoorbeeld tekeningen en schilderijen.