Op glad ijs begeven

Als fervent kolfspeler ga ik een item schrijven voor golfers over het onderwerp "een gladde vlakke ondergrond". Ga ik mij op glad ijs begeven? Jazeker, dit stukje is immers gemaakt voor de wintereditie van de nieuwsbrief en kolfspelers dromen van een baan die 100 procent waterpas is. Een oud Hollands gezegde luidt ook als volgt: "Zo effen als een kolfbaan".

Kolfspelers spelen graag op een vlakke ondergrond omdat zij dan de bal met precisie kunnen spelen. De palen en het rabbat van het speelperk staan immers onder een hoek en het pad dat de bal volgt is het beste te voorspellen als de ondergrond volledig vlak is. Kolfbanen waren heel vroeger van leem en na enige partijen werd de grond weer egaal gemaakt met een hulpmiddel dat we tegenwoordig een gazonwals noemen. Zie bijvoorbeeld het artikel over de kolver in De Nederlanden van Henry Brown met een afbeelding van de wals.

Later werden kolfbanen van asfalt en beton gemaakt maar als het winter was, en er lag ijs, dan vlogen de kolfspelers naar buiten en was het feest. De perfecte ondergrond voor het spel was dan volop voorhanden.

En colf? Het kolfspel is een uitloper van het in de 17de eeuw zeer populaire colfspel dat op ijs werd gespeeld. Met of zonder schaatsen, het maakte de colfspelers niet uit, als de ondergrond maar vlak was.

Ons digitale museum golfgeschiedenis.nl heeft vele mooie afbeeldingen van colf en kolf op het (gladde) ijs. IJspret resulteerde in mooie schilderijen en andere afbeeldingen die we nu nog kunnen bewonderen in ons digitale museum. Zoek bijvoorbeeld maar eens op de termen: ijspret, Avercamp, ijscolf, ijskolf, winter of ijsgezicht.

Ik wil in dit artikel de foto onderaan dit artikel uitlichten uit 1907 met heren die kolf op het ijs spelen in Krommenie. Ze hebben "paal en perk gesteld" en zijn klaar voor de strijd op het kolfperk. De uitdrukking "zo effen als een kolfbaan" gaat voor deze baan zeker op. De kolfspelers moeten in hun nopjes zijn geweest. Of de tribune veel kijkers trok, betwijfel ik. Maar de kolfspelers zullen zeker ijspret hebben gehad.

Daar waar colf en kolf op het ijs veelvoudig voorkomen in het digitale museum heb ik golf op het ijs niet kunnen vinden. Gelukkig vond ik op YouTube nog wel een filmpje van een golfspeler die zich op glad ijs begaf.

IJswedstrijd van de kolfclub 'Onder Ons' uit Krommenie, 1907. Vervaardiger onbekend.

Keer terug naar de pagina Onze historie - publicaties en artikelen.