Een leven in dienst van de sport

Foto boven: Piet Hein Streutgers bestudeert de gegraveerde namen op de Heineken Cup (1977). Foto's: Privécollectie Familie Streutgers, golfgeschiedenis.nl, Nationaal Archief, Kennemer G&CC, Beeldcollectie Poppe de Boer.

Piet Hein Streutgers overleed op 7 november 2023 op 74-jarige leeftijd. Hij was een Nederlandse amateurgolfer die vele successen boekte. Zo won hij onder meer vijfmaal het Nationaal Amateur (NK Matchplay), een aantal dat alleen is overtroffen door de zeven van Joan Dudok van Heel, en tweemaal het Nationaal Strokeplay Kampioenschap. Na zijn topjaren als amateur was Streutgers betrokken bij de oprichting van de Stichting voor Onafhankelijk ClubGolf. In Golfers Magazine 4 van 2024 keek Arnout Janmaat terug op het leven van Piet Hein Streutgers. Dit portret is hieronder te lezen. 

Een leven in dienst van de sport

Bij het Dutch Open is er zoals altijd een prijs voor de beste amateur. Sinds 2005 is dat de Robbie van Erven Dorens Trofee, daarvoor was dit de Heineken Cup. In 1977 sleepte Piet Hein Streutgers deze prijs in de wacht. Op zijn ‘eigen’ Kennemer Golf & Country Club eindigde hij twintig slagen achter winnaar Bob Byman, een Amerikaanse college golf-speler die vooral ervaring kwam opdoen. Streutgers’ totaal van 298 slagen (tien boven par) was op dat moment de beste Nederlandse amateurscore in de geschiedenis van het kampioenschap. Het was een van de vele hoogtepunten in de carrière van Piet Hein Streutgers, de vorig jaar overleden meervoudig kampioen van Nederland.

Streutgers werd geboren in 1949. Hij was een zoon van Johan Streutgers, tandarts van beroep, en Mieke Streutgers-Van der Schans. Beide ouders waren sportmensen in hart en nieren: golfers, marathonzwemmers en rallyrijders. Piet Hein was de derde in een gezin van uiteindelijk vier kinderen.

Kort na zijn geboorte ging zijn vader voor de Bataafsche Petroleum Maatschappij (BPM) werken op Sumatra. Hij tekende voor een periode van twee keer drie jaar. De koloniale tijd was na de inval van de Japanners feitelijk in 1942 al ten einde, maar na de oorlogsjaren deed de BPM er alles aan om de vernielde bedrijfsinfrastructuur te herstellen. In 1946 produceerde de raffinaderij in Balik Papan op Kalimantan weer ruwe olie. Pladju, op Sumatra, volgde een jaar later. Zo probeerde de BPM haar belangen te verdedigen in een steeds nationalistischer Indonesië, waar Hatta en Soekarno al in 1945 de onafhankelijkheid hadden uitgeroepen. De BPM was bijna synoniem met het koloniale verleden en moest zich aanpassen aan het Indonesianisasi-programma dat de overheid had afgekondigd en voorschreef dat bedrijven slechts expats konden inhuren als er geen inheemse Indonesiërs voor een vacature te vinden waren. Tandartsen zoals Streutgers kwamen in 1950 nog door deze ballotage en zodoende vestigde de familie zich dat jaar op een compound in Pladju.

Kennismaking met golf

Aan het begin van de tweede driejarige termijn werd Johan Streutgers voorzitter van een nieuwe golfclub, genaamd Sri Guna. Een 9-holes baan die begon en eindigde bij het huis waar de familie Streutgers woonde. In 1955 kwam het baanrecord van de club in handen van de Schotse BPM-werknemer Jack Spinks, een man die zijn sporen al had verdiend op de Nederlandse golfbanen. In 1950 had Spinks, een oud St Andrews University Golf Blue, het Internationaal Amateurkampioenschap van Nederland gewonnen. Hij stond bekend als ‘a fine Scottish swinger’ en speelde van handicap 3. Niet alleen sloeg hij verre ballen, hij was vooral een uiterst klinisch afmaker op de green, met zijn gevreesde putter. Deze Jack Spinks was het die in het jaar van zijn aankomst op Sumatra de 5-jarige Piet Hein liet zien hoe hij een golfstok moest vasthouden. Vanaf dat moment was de jonge Streutgers verkocht: golf zou zijn sport worden.

Prins Claus, Geurt Rahusen en Piet Hein Streutgers bij de prijsuitreiking van het Bouwes Golftournooi (1978)

Begin 1957 werd de situatie in Indonesië te gevaarlijk voor de familie Streutgers. De politiek van economische dekolonisatie onder Soekarno stond op steeds gespannener voet met de bedrijfsvoering van de BPM, die in de ogen van de Indonesiërs nog te veel leek op een voortzetting van koloniale tijden. De zwangere Mieke Streutgers en haar kinderen gingen als eerste terug naar Nederland, vader volgde later. Dat was nog voordat Indonesische vakbonden later dat jaar de Nederlandse bedrijven zouden bezetten. Het leidde tot een ware exodus van Nederlandse werknemers uit Indonesië.

Autodidact

Het gezin Streutgers vestigde zich in Aerdenhout. Johan werd majoor-tandarts in het leger. In 1963 zou hij de landelijke pers halen vanwege zijn bemoeienis met de invoering van het verplicht verstrekken van tandenborstels aan dienstplichtige militairen. Vader en moeder werden lid van de Kennemer Golf & Country Club, de pater familias kwam uit voor het scratch team van die club. Voor Piet Hein hadden zijn ouders bedacht dat het beter zou zijn eerst te gaan hockeyen. Dat werd geen groot succes. Vaak stonden zijn teamgenoten vooral toe te kijken hoe Piet Hein met de bal bezig was. In 1960 werd hij dan maar lid van de Kennemer, waar zijn talent door hard werken snel kwam bovendrijven.

In 1961 haalde hij voor het eerst de landelijke pers door derde te worden in de wedstrijd om de Ellen Susan Jeugd-wisselbeker. Drie jaar later werd hij lid van de Reuchlin-Hole-in-One Club na zijn perfecte slag op de 17de hole van de Kennemer. In 1965 volgde een eerste uitnodiging voor het Nederlandse jeugdteam. Streutgers gaf gehoor aan de oproep, speelde in het vervolg altijd voor zijn land als hem dat gevraagd werd, maar het spelen in teamverband zou nooit zijn voorkeur hebben. Daarvoor was de concurrentie met teamgenoten als Vic Swane simpelweg te groot. Streutgers was op jonge leeftijd al de solist die hij altijd zou blijven.

Deze eigenschap uitte zich ook in de mate waarin hij te coachen was. Tijdens trainingen voor het Nederlandse jeugdteam kreeg Streutgers bijvoorbeeld te maken met Piet Witte, de gerenommeerde professional van De Dommel en de Eindhovensche. Die probeerde Streutgers’ swing te veranderen en daar paste hij resoluut voor: niemand kwam aan zijn swing. Zelfs clubprofessional Joop Rühl, toch een oud-winnaar van het Dutch Open, kon aan Streutgers geen lessen slijten.

Geheel passend bij zijn solistische karakter was Streutgers op golfgebied een echte autodidact. Als hij vond dat zijn spel wat nodig had, dan zocht hij zelf uit waar hij dat kon vinden. Zo keek hij graag de kunst af bij grote spelers die de Kennemer bezochten tijdens het Internationaal Open. Spelers als David Thomas, Antonio Cerdá, Donald Swaelens, ‘Papwa’ Sewgolum, Gerard de Wit, Brian Wilkes, Brian Huggett en Ramón Sota waren in die tijd, zeker tijdens de oefenrondes, nog goed benaderbaar. Streutgers observeerde nauwkeurig hoe zij verschillende ballen sloegen. En in de wedstrijd, als ze met hun caddies overlegden over de te volgen tactiek, luisterde hij aandachtig mee. Zo ontwikkelde hij zijn begrip van het spel.

Invloed

Van grote invloed op Streutgers' bunkerslagen was de Australiër Norman Von Nida, een echte selfmade man die het van caddie tot golfmiljonair geschopt had. Hij zag Von Nida anderen lesgeven in de bunker tijdens het Europees Team Kampioenschap in Turijn. Na urenlang kijken, bestuderen en naspelen slaagde Streutgers er vervolgens zijn zwakte in kracht te veranderen. Bovendien was Von Nida iemand die zijn kennis graag deelde: in 1966 begeleidde hij de Britse amateur Clive Clark in diens overstap naar de professionals.

Allengs nestelde het idee om zelf ooit professional te worden zich in het hoofd van Streutgers, wetende dat dit carrièrepad in Nederland nog niet bestond voor iemand van zijn afkomst. Hij zal ook iets herkend hebben in Von Nida, die in het voorwoord van zijn boek benadrukte geen allemansvriend te zijn: ‘I am no diplomat. And if I believe a thing needs saying, I say it. This quality has not endeared me to many people.’ Zinnen die net zo goed op Streutgers van toepassing zouden kunnen zijn.

In het denken over de vraag om wel of niet professional te worden, had Von Nida overigens nog een rake observatie in de aanbieding, die Streutgers ongetwijfeld aan het wikken en wegen bracht: ‘Veel oefentijd wordt besteed aan het maken van lange putts, omdat één drie-putt tijdens een proftoernooi de oorzaak kan zijn dat men vertrekt op een paar rolschaatsen in plaats van in een Rolls.’

Uren trainen

De keerzijde van Streutgers’ niet-aflatende liefde voor golf was zijn gebrek aan belangstelling voor school. Nadat hij van verschillende scholen was gestuurd, haalde zijn vader de teugels aan en stuurde hem naar een internaat in Bilthoven, waar strenge tucht heerste. Maar wat deed Streutgers: hij zorgde voor een fiets die hij een aantal huizen verderop stalde, en als het even kon reed hij in het geniep naar de nabijgelegen baan van UGC De Pan om te gaan spelen.

Na zijn betrekkelijk korte schoolcarrière ging Streutgers op 17-jarige leeftijd in dienst bij de mariniers. Gelukkigerwijs diende hij in een peloton met allemaal sportmensen. Piet Hein legde daar een geweldige fysieke basis voor het vervolg van zijn golfloopbaan. Tussendoor leerde hij de echtgenotes van officieren golfspelen op de 9-holes baan van Marine Golfclub Nieuwediep in Den Helder.

Een bunkerslag van Piet Hein Streutgers in het amateurkampioenschap van 1968

Terug uit dienst was Streutgers volledig afgetraind, zo sterk als een paard. Hij maakte ongelooflijk veel uren op de Kennemer en dreef voorzitters en bestuursleden tot wanhoop met de eindeloze hoeveelheid door hem geslagen ballen die op ongewenste plekken neerkwamen. Ook trainde hij veel met andere talenten van de club: Carel Braun, Michael Hoving, Robin Bargmann, Bart IJssel de Schepper.

Doordat er meerdere talenten op de club waren, deed zich in 1968 een unieke mogelijkheid voor. De Kennemer stelde Frank O’Connor aan, een nieuwe Ierse professional. Diens zoon was een aspirerende golfer die ook wel professional wilde worden, en dus stelde zijn vader de club voor om hem ook in dienst te nemen, als zomerprofessional. De voorzitter vond dat echter een te dure grap, waarop de vaders van de Kennemer golftalenten hun handen ineensloegen. Allen betaalden ze Christy O’Connor – vernoemd naar zijn vermaarde oom en tienvoudig Ryder Cup-speler – een maandelijks bedrag, waardoor hij op de Kennemer kon komen spelen. Eén voorwaarde stelden ze wel: Christy moest zo veel mogelijk met hun zoons spelen.

Christy had dezelfde leeftijd als Streutgers en zijn vrienden, het klikte goed, iedereen speelde zoveel hij kon, en zo werden de talenten klaargestoomd voor het grotere werk. Niet door lukraak te spelen, maar door eindeloos slagen te oefenen. Vaak werd er om dubbeltjes gespeeld, vooral door Braun en Streutgers. Leidend was daarbij de beroemde uitspraak van Bobby Locke, de oud-winnaar van het Dutch Open: ‘Drive for show, putt for dough’. Een uitspraak die veel door vader Streutgers werd aangehaald. Als Streutgers te horen kreeg dat hij gewonnen had omdat hij geluk had gehad met putten, dan kon hij gepikeerd maar volledig terecht antwoorden: ‘Ik heb uren getraind om zoveel geluk te hebben.’

Doorbraak

In 1968 betaalde het harde werk zich op grandioze wijze uit. Na goede uitslagen in de serie aanmoedigingswedstrijden, het Round Robin toernooi en winst in het clubkampioenschap van de Kennemer, stond begin mei het Nederlands kampioenschap strokeplay op de Eindhovensche op het programma. Hoewel local hero en Belg Gaëtan Emsens met afstand de beste score liet noteren, was het Piet Hein Streutgers die de beker in de lucht mocht houden: met een score van 318 liet hij de absolute ster van het Nederlandse amateurgolf van die jaren, Joan Dudok van Heel, met één slag achter zich.

Een maand later volgde de apotheose van het seizoen, het officiële amateurkampioenchap van Nederland, matchplay dus. De Harry Colt-baan van UGC De Pan vormde het decor van deze wedstrijd, die drie dagen in beslag nam. Streutgers was in blakende vorm, versloeg achtereenvolgens Th. van Dijck van Toxandria en meervoudig Heineken Cup-winnaar Jaap van Neck, eveneens van Toxandria, en bereikte zodoende de eindstrijd op zondag.

Maar zoals verwacht heerste ook verdedigend kampioen Joan Dudok van Heel, ondanks alle jeugdige weerstand, als vanouds. Onder meer door Streutgers’ vriend Carel Braun te verslaan. Die zondag wilde Dudok van Heel zich revancheren voor zijn verlies in het strokeplay-kampioenschap: Streutgers zou te maken krijgen met de onorthodoxe mind games van Dudok van Heel, een element van het spel dat erg hoort bij het spelen van matchplay-wedstrijden. Niet voor Streutgers overigens, die was daar veel te nuchter voor. Te weinig toneelspeler bovendien.

Het begon al bij aanvang van de wedstrijd, toen Dudok van Heel de 18-jarige Streutgers naar verluidt ‘Zo jongetje, mag jij tegen mij spelen?’ toebeet. Zijn goud geschilderde golfballen en tees moesten het mentale overwicht verder versterken. Wat Dudok van Heel niet wist, was dat dit volledig averechts werkte en enkel als brandstof fungeerde voor Streutgers. Een lange putt op de vierde hole en een knappe bunkerslag op de zevende – met dank aan Norman Von Nida – bezorgden hem een voorsprong van twee slagen op de turn. Op dat moment besloot de ‘geroutineerde vechtjas’ Dudok van Heel zijn volledige repertoire op Streutgers los te laten. Doodgemoedereerd ging hij eerst op de tee van de negende hole zitten om zijn gele sokken te verwisselen voor rode. Streutgers sloeg het met stijgend zelfvertrouwen gade, hij wist dat hij de oud-kampioen in de tang had. Dudok vervolgde zijn poging Streutgers uit zijn concentratie te halen en ging bij het kraantje zijn tanden poetsen.

Na dit voor de toeschouwers vermakelijke intermezzo – hoewel niemand hardop mocht lachen – verliep de tweede helft van de wedstrijd volgens een vergelijkbaar patroon. Een uitstekende chip en fraaie putt bezorgden Streutgers uiteindelijk de zege. Met zijn 18 jaar was hij de jongste winnaar uit de geschiedenis van het toernooi.

Van Dudok van Heel werd na dit toernooi lange tijd niets meer vernomen in het wedstrijdgolf, terwijl Streutgers als beloning voor zijn doorbraak als reserve werd opgeroepen voor het continentale team dat dat jaar de St Andrews Trophy zou betwisten tegen een gecombineerd Brits-Ierse afvaardiging.

Verdere loopbaan

Na dit seizoen diende voor Streutgers de vraag zich aan of hij een reguliere baan wilde zoeken of professioneel golfer wilde worden. Zijn vader gaf hem negen maanden om dit uit te zoeken. Het was precies in deze periode dat het avontuur van Martin Roesink en André van Pinxten als playing professional op de Aziatische tour eindigde. Laatstgenoemde barste van het talent, maar kon niet tegen de voortdurende spanning van moeten presteren om genoeg te verdienen. Desondanks overwoog Streutgers een loopbaan als professional serieus. Niet in Nederland, maar in de Verenigde Staten, waar de combinatie golf en studie lonkte. Op zeker moment lag er zelfs een mogelijkheid om naar Texas te vertrekken voor een dergelijk avontuur. Streutgers koos er echter voor om de sprong niet te wagen: hij was bang dat zijn plezier in golf eronder zou gaan lijden, en dat wilde hij ten koste van alles voorkomen. Hij werd vertegenwoordiger, eerst voor Bols in Engeland en later voor Sembodja in onder meer Afrika en Dubai. Voor de hand lag dat Streutgers golf zou gebruiken om zakelijke deals te sluiten, maar dat deed hij nimmer. Ook daar was zijn liefde voor het spel te groot voor.

Ondanks zijn werkende bestaan en gezinsleven bleef Streutgers altijd ruimte vinden om te golfen. Zeker toen het heilige moeten er wat af was, bleek hij ook op latere leeftijd vrijwel onverslaanbaar, vooral in matchplay-toernooien. Van 1979 tot en met 1981 won hij het Nederlands matchplaykampioenschap driemaal achter elkaar. Zijn eigenschap eerlijk commentaar te geven als hij dat nodig achtte, en zijn gebrek aan talent voor diplomatie, zorgden ervoor dat bijvoorbeeld de coachingsactiviteiten van Streutgers op latere leeftijd regelmatig vroegtijdig eindigden. Niet iedereen kon goed tegen zijn eerlijke en vaak terechte kritiek.

Waar al zijn talenten wel goed tot uiting kwamen, was in het spelen van foursomes. In dat verband kon hij zijn partner met goede tips – Streutgers blonk uit in wat tegenwoordig ‘course management’ heet – tot fraaie resultaten bewegen. Het leidde onder meer tot tweemaal winst in de Army Tankard, het nationaal kampioenschap foursomes voor heren, en vier achtereenvolgende overwinningen met Joyce de Witt Puyt in de Mixed Foursomes op De Pan, de Nederlandse evenknie van de beroemde Worplesdon Open Scratch Mixed Foursomes.

Trots was Streutgers, die in 2023 na een lange en slopende ziekte overleed, vooral op de oprichting van de Stichting Voor Onafhankelijk Clubgolf in 2008. Bij deze organisatie, die zelf geen golfbaan had maar wel samenwerkte met allerlei banen, konden nieuwkomers in golf het spel leren en hun GVB (golfvaardigheidsbewijs) halen. Streutgers gaf de lessen zelf en genoot daar met volle teugen van. Het deed hem enorm veel deugd om zijn liefde voor het spel op anderen over te brengen. Hij nam iedereen zoals die was, keek niet naar afkomst of status, en dat maakte hem tot de ideale persoon om mensen die nog van niets van golf wisten op sleeptouw te nemen. Dat zijn bemoeienis met deze organisatie hem in conflict bracht met de NGF, nam hij op de koop toe.

Voor dit artikel is de auteur veel dank verschuldigd aan de familie Streutgers, in het bijzonder Thijs, en aan Robin Bargmann.

Palmares (gewonnen toernooien)

• 5 x NK Matchplay: 1968, 1975, 1977, 1978, 1979
• 2 x NK Strokeplay: 1968, 1972
• 1 x Heineken Cup: 1977
• 3 x Beste amateur Nationaal Open: 1970, 1971, 1973
• 2 x NK Foursomes (Army Tankard; 1971 met Bunny Henderson, 1980 met Michiel Floris)
• 4 x De Pan Mixed Foursomes (met Joyce de Witt Puyt; 1968-1971)
• 1 x Marokkaans amateurkampioenschap: 1974
• 9 x Clubkampioen van de Kennemer

NGF

Piet Hein Streutgers heeft bij de NGF de volgende functies gehad.

• 1988-1991 NGF Lid Examencommissie
• 1991-1994 NGF Lid Technische Commissie

Lees meer over Piet Hein Streutgers op golfgeschiedenis.nl.

Piet Hein Streutgers ontvangt van van Richard Rahusen de Heineken Cup in het Dutch Open van 1977

Keer terug naar de pagina Onze historie - publicaties en artikelen.