Terug naar Nieuwsoverzicht

Birdwatching Day 2023: Texelse 1, Princenbosch 2

9 juni 2023

In 2023 deden een kleine 65 golfclubs mee aan de jaarlijkse NGF Birdwatching Day, bijna net zo veel als een jaar eerder. Wat was opvallend aan de 22ste editie van deze activiteit waarbij vogelsoorten op golfbanen gespot worden?

Clubs die meedoen aan de Birdwatching Day organiseren vroeg op de dag een activiteit waarbij leden en gasten onder leiding van een deskundige vogels gaan spotten in de golfbaan, op zicht en geluid. Het doel hiervan is golfers en niet-golfers te enthousiasmeren voor de natuur op golfbanen.

Golfbanen vormen belangrijke leefgebieden voor vogels en andere dieren. Hoe duurzamer een golfbaan ingericht en beheerd wordt, hoe meer (vogel)soorten kunnen gaan floreren. Met de Birdwatching Day worden golfers hiervan bewust gemaakt.  De Birdwatching Day past daarmee goed in het streven van de NGF om het steeds duurzamere karakter van golf te onderstrepen. Met de vogelteldag wordt ook de verbinding gestimuleerd tussen mensen en de natuurlijke omgeving die golfbanen vormen. Dank aan alle clubs en tellers voor hun bijdrage!

Feiten en cijfers

De Birdwatching Day werd gehouden op zaterdag 6 mei. Net als vorig jaar werden op Golfbaan de Texelse de meeste vogelsoorten geteld: 77.

 50+ soorten  
 Texelse  77
 Princenbosch  69
 Heemskerkse  65
 Tespelduyn  65
 Noord-Nederlandse  64
 Zaanse  64
 Groene Ster  61
 Almkreek  60
 Welderen  60
 Olympus  59
 Rozenstein  59
 Liemeer  58
 Ameland  55
 Leeuwenbergh  53
 Woold  51

Het is belangrijk om de score per baan in een juist perspectief te zetten. De ligging en omvang van een golfbaan bepalen in grote mate hoeveel vogelsoorten er voorkomen. Zo is Texel een waar paradijs voor vogels (en vogelaars), het Waddeneiland is voor veel vogels een ideale plek om een tussenstop te maken of te broeden.

Waar het om draait is het besef dat vogels een graadmeter zijn voor de kwaliteit van de leefomgeving en dat je met duurzaam, vogelvriendelijk beheer kunt bereiken dat er meer vogels en vogelsoorten op een golfbaan voorkomen, waar die baan ook gelegen is. Dus golfbanen die hoger scoren dan collega-banen met dezelfde habitat doen het goed en verdienen veel lof!

En golfbanen die elk jaar meedoen aan de NGF Birdwatching Day krijgen inzicht in hun vogelstand door de jaren heen. In dit verband verdienen de stijgers in 2023 een vermelding.

 Stijgingen  2022  2023  + 
 Kromme Rijn  28  43   +15
 Dirkshorn  38  49  +11
 Noord-Nederlandse  55  64   +11 
 Welderen  50  60   +10 
 Houtrak  45  54   +9 
 Hildenberg  34  43  +9
 Olympus  50 59  +9 
 Prise d'Eau  43  49   +6
 De Schoot  39  45  +6
 Heemskerkse  60  65  +5
 Kleiburg  38  43  +5
 Tespelduyn  60  65  +5
 De Pan  29  34  +5
 Dorpswaard  39  43  +4
 Best  37  40  +3
 Leeuwenbergh  50  53  +3
 Zwolle  47  49  +2

Natuurlijk hangt de score van een baan ook samen met de deskundigheid van de vogelaars die aanwezig zijn op de Birdwatching Day. Met de hulp van deskundigen wordt geen enkele soort gemist. Veel clubs werken samen met vogelwerkgroepen en dat is een aanbeveling. Een paar voorbeelden:

  • Bij de telling op De Texelse waren deskundige leden van de golfbaan én leden van de Vogelwerkgroep Texel aanwezig.
  • Op de Herkenbosche geschiedde de telling onder de deskundige leiding van twee ervaren IVN-vogelkenners van de werkgroep Roermond.
  • Golfclub Ameland genoot de assistentie van een deskundige van de Vogelwerkgroep Ameland.
  • Op De Golfhorst leverde vogelwerkgroep ‘t Hökske vier gidsen .

In totaal werden in 2023 op de deelnemende golfbanen 159 soorten geteld. 
Klik hier voor een overzicht van alle vogelsoorten op alle golfbanen die in 2022 en 2023 hebben meegedaan aan de NGF Birdwatching Day.
Klik hier voor de totalen per club in de afgelopen jaren.

De kracht van een verslag

Hieronder volgen nog enkele citaten uit verslagen van clubs die meededen aan de NGF Birdwatching Day. Het is een goed idee om een maand voor de Birdwatching Day een persbericht te sturen aan regionale media en om achteraf een verslag te maken. Plaats dat verslag in het clubblad of op de website. Plaats ook foto’s op de social media-kanalen van de baan. Zo leren anderen ook iets over de vogels en natuur op hun baan en daardoor maakt de NGF Birdwatching Day extra impact. Stuur het verslag ook naar lokale media, het levert positieve publiciteit voor de club en golf op.

 

en accepteer marketing cookies om deze inhoud te kunnen bekijken.

Uit een verslag van de Heemskerkse Golfclub: "Wij hebben 80 hectare, waarvan maar een klein deel wordt ingenomen door fairways, greens, clubhuis, parkeerplaats en driving range. Met de rest KUN je wat doen. En de Heemskerkse Golfclub is, net als vele andere clubs, actief om de natuur een paar handjes te helpen. Het leuke is dat de natuur ook weer een paar handjes teruggeeft om te helpen. Zo eten spreeuwen de emelten in een vroeg stadium uit de greens. (…) Net als vorig jaar is het resultaat een tikje teleurstellend. De totale vogelstand gaat hollend achteruit, hierdoor wordt het moeilijker om te tellen. Als er 10 jaar geleden nog 100 groenlingen op de baan zaten en nu nog maar 5, dan is de kans stukken kleiner om ze te zien. De vogelgriep en het koude voorjaar kunnen voor dit jaar ook een oorzaak zijn van de mindere score."

Uit een verslag van Golfclub Liemeer: “Meest bijzondere geluiden en waarneming: tureluur en grutto, gevolgd door bergeenden, rietgors, rietzanger en voorbijvliegende bruine kiekendief. (…) 58 soorten is iets minder als voorgaande jaren maar toch aanzienlijk voor het type golfbaan karakter ‘inland links’ dat wij hebben.”

Onder meer Golfclub Het Rijk van NijmegenGolfclub Zeegersloot, Golfbaan Tespelduyn en de Heemskerkse Golfclub maakten mooie verslagen met foto’s. In het verslag van Zeegersloot is onder meer te lezen: "Naast vogels wemelde de golfbaan ook van ander leven. Planten met fel gekleurde bloemen, zoals koolzaad en paarse dovennetel, groeien volop, we hebben een haas gezien, en in en rond het water zagen we vele kleinere beestjes, zoals slakken, kevers, rupsen en sluipwespen. Hoe langer je kijkt, hoe meer je ziet! Voedsel voor de vogels en goed voor de natuur."

Tespelduyn meldt onder meer: "Tespelduyn is een vogelrijk gebied, omdat er veel verschillende biotopen zijn. Rond de Parkholes voelen de bosvogels zich helemaal thuis. (…) Rondom de vijvers zijn veel watervogels te vinden. In de dichte bosjes rondom de terp was het ook druk bezet. De eerste grasmussen lieten zich horen, de kneutjes vlogen af en aan met de snavel vol nestmateriaal. De zanglijsters bleven zingen om de broedende vrouwen aan te moedigen. Maar het leukste was toch de spotvogel, die zijn eerste liedje oefende."

Uit het verslag van Golfvereniging De Golfhorst: "Van enkele leden (dames) hoorden we na afloop dat ze voortaan heel anders op de golfbaan gaan spelen. Niet alleen oog voor het spel maar ook aandacht voor de geluiden van de vogels en de kleuren van de natuur."

Golfclub Ameland berichtte dat de baan op de teldag te maken had met “een ware ganzenexplosie, 500 volwassen grauwe ganzen plus 150 pullen. En 300 brandganzen, deze zijn eind mei vertrokken. Verder nog steeds 40 paar broedende scholeksters."

De Veluwse combineerde de telling met "de Birdiewedstrijd: een 9-holes regenboogwedstrijd, met als afsluiting een heerlijke gezamenlijke lunch." Voor aanvang van de wedstrijd luisteren de deelnemers naar vogelgeluiden.

Golfclub Midden-Brabant combineert de telling met de monitoring van de nestkasten. "Er zijn maar liefst 114 nestkasten gecontroleerd, waarvan er 77 bewoond zijn of bewoond waren; 38 nestkastjes zijn of waren bewoond door koolmezen; 29 door bonte vliegenvangers; 4 door pimpelmezen; 3 door boomklevers; 2 door spreeuwen 1 door witte kwikstaarten."

Koffie

Op veel golfbanen werd de vogeltelling afgesloten met een kop koffie en op sommige banen kunnen deelnemers na afloop genieten van een ontbijt. Dat is een succesvolle zet om meer leden en gasten te werven voor de Birdwatching Day. Het is leuk om dan nog even gezamenlijk door te nemen welke soorten gespot zijn. Uit een verslag van Golfclub Zeegersloot: "Bij binnenkomst in ons clubhuis werd ons een uitgebreid ontbijt aangeboden door het bestuur. Hier konden we nog even napraten over wat we allemaal hebben gezien. Met foto’s en video’s, waarmee we het geluid nogmaals konden afspelen, hebben we veel verschillende vogels kunnen identificeren."

Ransuil op de golfbaan van de Heemskerkse Golfclub

Foto boven: een ransuil op de Hemskerkse. Uit het verslag: "Een week eerder hadden we de ransuilen al gespot bij de parkeerplaats. Het is de oudst bekende broedplaats van ransuilen in Noord-Holland. Ze zijn al meer dan 45 jaar op die plek aanwezig. Het is toch altijd weer een uitdaging op de Birdwatching Day om ze te spotten. Je weet dat ze er zitten, maar hun camouflage is zo perfect dat het vaak een dubbeltje op z’n kant is. Deze keer hadden we geluk. Binnen 10 minuten zat er één gevangen in onze verrekijkers. De foto is door John de Graaf gemaakt."

Birdwatching Day op de golfbaan van de Haagsche

Foto boven: de NGF Birdwatching Day op de Koninklijke Haagsche: "Het was een prachtige ochtend. Windstil, droog, en de zon kwam door de mist naar boven."

Save the date

De volgende NGF Birdwatching Day wordt gehouden op zaterdag 11 mei 2024.

Lepelaar de golfbaan van Leeuwenbergh
Een lepelaar op Golfbaan Leeuwenbergh

Het GEO-duurzaamheidscertificaat voor golfbanen

De Birdwatching Day is een gezamenlijk project van NGF en Vogelbescherming Nederland. De vogeltelochtend is als nationale en laagdrempelige activiteit een goed moment om een groep leden te activeren en gasten en leden bewust te maken van de grote vogelpopulatie en prachtige natuur op en rond golfbanen. Clubs die elk jaar meedoen aan de Birdwatching Day en elk jaar de tellijst invullen, krijgen een goed beeld van de vogelsoorten die er permanent zijn en de toename aan vogelsoorten die het gevolg is van meer natuurontwikkeling. Het kan een aanzet zijn tot meer nestkastprogramma’s, natuurcommissies, meer betrokken leden, etc. Tegelijk ontstaat een beeld van de vogelbevolking op de Nederlandse golfbanen. 

Om golfbanen te ondersteunen bij duurzaam, vogelvriendelijk beheer hebben de NGF en Vogelbescherming Nederland de handleiding 'Vogels en Golfbanen, een leidraad voor vogelvriendelijk golfbaanbeheer' samengesteld. Lees hier meer over vogelvriendelijk beheer en de handleiding. 

Regelmatig inventarisaties van flora en fauna zijn een belangrijk onderdeel van GEO-certificering. Om een goed beeld van de vogelpopulatie te krijgen, verdient het aanbeveling om regelmatig tellingen uit te voeren en samen te werken met vogelwerkgroepen in de regio. Men vindt de vogelwerkgroepen op de website van Vogelbescherming Nederland. Meer informatie over het GEO-duurzaamheidscertificaat is te vinden op ngf.nl/geo.

Vogelexpert Camilla Dreef over golfbanen en vogels.

en accepteer marketing cookies om deze video te kunnen bekijken.