Handicapfeiten en -cijfers van 2023

In onderstaand overzicht kijken we naar de cijfers van 2023, 2022 en 2021. Een blik op de afgelopen drie jaar geeft een goed overzicht van de eerste drie jaar dat de handicap van Nederlandse golfers berekend wordt volgens de formule van het Wereld Handicap Systeem. In het WHS tellen alleen de beste scores van een speler mee voor zijn of haar handicap. Het WHS is in Nederland ingevoerd op 1 maart 2021.

Handicapcijfers

Het handicapsysteem maakt het mogelijk dat spelers hun spelniveau kunnen meten en dat golfers van verschillend niveau op gelijke voet wedstrijden met elkaar kunnen spelen. Het leidt bij veel spelers tot meer golf en tot meer plezier in de sport. Daarnaast biedt het handicapsysteem voordelen voor golfclubs en -banen. Het geeft inzicht in het spelniveau en de voortgang van leden en biedt een structuur voor wedstrijden en competitie. Daarom zet de NGF vol in op het promoten van het handicapsysteem. Ter promotie van het handicapsysteem heeft de NGF in 2016 de app GOLF.NL gelanceerd, waarover verderop meer. Bovendien is het mogelijk gemaakt dat golfers ook op par-3 banen qualifying ronden kunnen spelen. Dat was voor 2016 nog niet mogelijk.

Onderstaande tabel toont het aantal golfers met een handicap (54,0 of lager) op 31 december 2023. Het aantal is exclusief golfers met baanpermissie. De tabel laat zien dat het aantal golfers met een handicap in de afgelopen jaren is toegenomen. Maar het percentage golfers met een handicap onder alle golfers is in de afgelopen jaren een fractie afgenomen.

De gemiddelde handicap van Nederlanders

De gemiddelde handicap van alle golfers in Nederland met een handicap (54,0 of lager) was op de laatste dag van 2023 36,31. Dat is een fractie lager dan een jaar eerder, zoals de tabel hieronder laat zien. Een patroon door de jaren heen is dat de gemiddelde handicap van mannen lager is dan die van vrouwen. Dat is ook in andere landen het geval.

Handicapgroepen

We krijgen een beter inzicht in het Nederlandse spelniveau in de tabel hieronder waarin we inzoemen op handicapgroepen.

Lage handicappers

In de tabel hierboven is te zien dat er nu (31 december 2023) 2.724 golfers zijn met een handicap onder de 5,0, iets meer dan het jaar ervoor. Ook het aantal 'single-digit handicappers' (golfers met een handicap onder de 10,0) is licht gestegen. Het zijn er nu 10.460, zoals de tabel hieronder toont.

Golfers met handicap 36 en lager

Uit de cijfers in de tabel 'Handicapgroepen' blijkt ook dat er nu (31 december 2023) 200.758 golfers zijn met een handicap van 36,0 en lager. Dat is 47,57 procent van alle golfers. De groep 36,0 en beter is een belangrijke graadmeter, want deze spelers zijn in het algemeen golfers voor het leven en actief met golf bezig.

Jaar van handicap

Van alle golfers die nu (31 december 2023) een handicap hebben (391.503) behaalden er maar liefst 27.064 hun handicap in het kalenderjaar 2023. De tabel hieronder laat dit zien. In 2022 behaalden 28.602 van de nu nog steeds actieve golfers hun handicap en in 2021 38.922. En 269.940 golfers behaalden hun handicap in de jaren voor 2021. 

Qualifying scores

In 2023 zijn in totaal 1.521.023 qualifying scores binnengekomen in de NGF-handicapdatabase en het merendeel daarvan betreft scores gemaakt in 9-holes ronden (jaarlijks bijna 60 procent). Dat wordt hieronder getoond. Het gaat in de tabel hieronder om de optelsom van twee soorten scores:

• wedstrijdscores (scores gemaakt door deelnemers aan qualifying wedstrijden);
• 'general play'-scores (scores die golfers hebben ingevoerd na een qualifying ronde met vrienden).

Het totale aantal q scores in 2023 is veel lager dan in 2022 en dat heeft voor een zeer groot deel te maken met slecht weer. De maanden januari, februari, maart, juli en november van 2023 waren zeer nat. Er kwamen in die maanden dan ook aanzienlijk minder q scores binnen dan in dezelfde maanden van 2022. 

Topmaanden

Het weer is ook de reden dat de meeste qualifying ronden en wedstrijden in de zomerperiode worden gespeeld. Onderstaande tabel toont per kalenderjaar de maand waarin de meeste q scores binnenkwamen. In 2023 en 2021 was juni de maand waarin de meeste q scores werden ingevoerd.

Vrouwen vs mannen

De tabel hieronder toont het aantal qualifying scores van vrouwen en het percentage hiervan ten opzichte van alle ingeleverde q scores. Het aandeel vrouwelijke golfers in Nederland is 31,9 procent, maar het aantal q scores van vrouwen zit in de afgelopen jaren ver onder dat percentage van 31,9.

Zoals omschreven in het Strategisch plan 2021+ streeft de NGF naar een hoger percentage vrouwelijke golfers. In lijn daarmee zou het goed zijn als clubs vrouwelijke golfers aanmoedigen om vaker een qualifying score in te leveren. Waarom? Een handicap bijhouden betekent dat een golfer inzicht krijgt in zijn of haar speelsterkte en dat motiveert veel spelers om meer te spelen, les te nemen en beter te worden. En wie vooruitgang boekt, heeft meer plezier. Dat bindt golfers aan de sport en enthousiaste golfers (m/v) enthousiasmeren op hun beurt weer (vrouwelijke) vrienden en familieleden voor de golfsport.

Genoeg scores voor een reële handicap

Hoe meer spelers een handicap bijhouden, hoe beter dit is voor de golfsport, want het handicapsysteem leidt zoals eerder gezegd bij veel spelers tot meer golf en tot meer plezier. En hoe meer scores een golfer inlevert, hoe beter de handicap van de speler 'klopt' (hoe beter de handicap zijn of haar speelsterkte reflecteert). Om die reden is het goed als clubs hun leden aanzetten om geregeld een qualifying score in te leveren of mee te doen aan een qualifying wedstrijd.

Idealiter levert een speler elk jaar een aantal q scores in (hoe meer, hoe beter) en heeft een speler 20 scores in zijn of haar 'handicaprecord' (handicapgeschiedenis), want dan werkt het WHS op z'n best (dan is de handicap van een speler een goede weergave van zijn of haar vaardigheid). Onderstaande tabel toont het aantal spelers dat op 31 december 2023 lid was van een golfclub en sinds de invoering van het WHS (1 maart 2021) 20 of meer qualifying scores heeft ingeleverd. Dat zijn er 81.880.

'Buitenlandse scores'

Met vakantie in het buitenland en qualifying spelen? Dat kan, want een golfer kan 'een buitenlandse score' (een qualifying score op een baan buiten Nederland) invoeren in de app GOLF.NL of via de handicapsoftware van zijn of haar club. Vertel het door! Gelukkig zijn er elk jaar al veel golfers die gebruik maken van deze mogelijkheid. De tabel hieronder toont de aantallen buitenlandse scores in de afgelopen jaren. Het gaat hierbij grotendeels om vakantieronden, maar het betreft ook scores van NGF-golfers die vlakbij de grens wonen en geregeld op een baan in België of Duitsland spelen. 

Wedstrijdscores vs general play

Qualifying scores zijn zoals hierboven uitgelegd onder te verdelen in wedstrijdscores en scores gemaakt in ronden met vrienden (general play). In de tabel hieronder tonen we het aandeel dat wedstrijdscores innemen. 

Eerder in dit jaaroverzicht zagen we dat vrienden die met elkaar qualifying spelen in de meerderheid van de gevallen een 9-holes q ronde spelen. Maar als we kijken naar q wedstrijdscores, dan zijn het in de meerderheid van de gevallen 18-holes scores. Er is echter wel sprake van een stijgend aantal 9-holes wedstrijdscores. Dat laat de tabel hieronder zien.

In 2023 is een onderzoek begonnen naar het objectiveren van course ratings (waarover je hier meer leest) en als onderdeel van dit onderzoek wordt een score-analyse gedaan. Wat opvalt bij die analyse is dat er in wedstrijden veel minder goed gescoord wordt dan in ronden met vrienden. Dat wil zeggen: als we kijken naar hoe vaak spelers 'hun handicap spelen' (hoe vaak spelers een dagresultaat behalen gelijk aan of beter dan hun handicap), dan gebeurt dat in qualifying wedstrijden veel minder vaak dan in qualifying ronden met vrienden. Dit zien we terug op vrijwel alle banen en bevestigt een trend die handicapcommmissies waarnemen: dat heel veel spelers alleen maar goede qualifying scores invoeren. Deze golfers besluiten pas na afloop van een ronde of ze een score willen laten meetellen voor hun handicap, en als de score goed is voeren ze die in. Dit is in strijd met de handicapregels maar het gebeurt vaak. Handicapcommissies verwijzen we in dit verband naar het artikel Wat kunnen we doen aan spelers die alleen goede scores inleveren?

Tip
Hoe verhoudt de handicapopbouw op jouw club zich met de nationale cijfers? Hoeveel van je leden hebben sinds de invoering van het WHS 20 scores in hun handicapgeschiedenis? Hoe wordt er gescoord in clubwedstrijden ten opzichte van ronden met vrienden? Verzamel de data van jouw club en zet ze af tegen de nationale cijfers. Je krijgt interessante inzichten en je leden vinden het leuk om de handicapcijfers van de club op een rij te zien.

Oefenscores

In de app GOLF.NL en via de handicapsoftware van clubs kunnen golfers ook 'oefenscores' invoeren. Dit zijn scores die niet meetellen voor de handicap van een golfer maar die de speler wel inzicht geven in zijn of haar spelniveau. Een speler die een oefenscore invoert, krijgt namelijk het dagresultaat van zijn of haar oefenronde te zien. Is het dagresultaat gelijk of beter dan de handicap van de speler, dan heeft hij of zij goed gescoord. De NGF moedigt aan dat golfers oefenscores invoeren en op deze manier hun niveau meten.

In 2023 waren er minder q scores dan een jaar eerder en zo waren er in 2023 ook minder oefenscores dan in 2022.

De app GOLF.NL

De NGF heeft in 2016 de app GOLF.NL gelanceerd. Het hoofddoel van deze stap was om het spelen van qualifying ronden en het bijhouden van een handicap eenvoudiger te maken. Het handicapsysteem maakt het mogelijk dat golfers op gelijke voet tegen en met elkaar kunnen golfen. Daarnaast is het een manier voor de golfers om hun vooruitgang te kunnen meten en dat geeft een extra uitdaging aan de sport. Hoe lager de drempel is om qualifying scores in te leveren, hoe meer golfers het handicapsysteem gebruiken en hoe meer qualifying scores er ingeleverd worden. De tabel hieronder laat zien dat de app GOLF.NL steeds meer gebruikt wordt. 

De app GOLF.NL is in april 2024 vernieuwd. De app is nu ook toegankelijk voor nieuwe golfers die nog niet lid zijn van een club. Zij worden begeleid bij hun eerste stappen in golf en naar banen en clubs in hun regio geleid. Lees hier meer.

Kies je tee

Of het nou gaat om een qualifying ronde of een recreatief rondje dat niet meetelt voor de handicap, al meer dan 20 jaar stimuleert de NGF dat golfers van 'de juiste tee' spelen. Als iemand speelt van de kleur tee die past bij zijn of haar spelniveau, dan ervaart de golfer meer spelplezier en succesbeleving. Meer hierover is te lezen op de pagina over de campagne Kies je tee.

Veel clubs promoten 'Kies je tee' en daardoor wordt de gele tee steeds minder als de 'herentee' gezien. En de rode tee wordt minder vaak beschouwd als de 'damestee'. Maar oude gewoontes slijten langzaam. Nog steeds spelen veel mannen van de gele tee, terwijl ze misschien op basis van hun slagafstand of spelniveau veel meer plezier zouden hebben van blauw of rood. Zo zijn sommige vrouwen erbij gebaat om van oranje te spelen in plaats van rood.

Er zijn nu (mei 2024) 151 locaties met tenminste één lus met een oranje tee. Clubs die nog geen oranje tees hebben, moeten zeker overwegen om die aan te leggen. Je doet er veel spelers - met name beginners, kinderen en ouderen - veel plezier mee. Ook verdient het aanbeveling om 'een kleine baan in de grote baan' te realiseren (meer hierover lees je hier).

Wat betreft de teekeuzes van golfers, beschikken we alleen over de cijfers van qualifying ronden en wedstrijden. Hieronder staan de cijfers van de afgelopen drie jaar. Vetgedrukt zijn de meest gekozen teekleuren door mannen (geel) en vrouwen (rood). 

'Buitenlandse scores' zijn niet verwerkt in de tabel hierboven.

Ranglijsten

Tot slot van dit jaaroverzicht tonen we nog enkele opmerkelijke ranglijsten die betrekking hebben op banen, clubs en golfers.

Banen met de meeste q scores

Op welke locaties zijn in 2023 de meeste 18-holes qualifying ronden gespeeld? De tabel hieronder toont de top 10. Het gaat hierbij alleen om 18-holes q scores van leden en gasten, de qualifying wedstrijdscores hebben we niet meegeteld.

En op welke golflocaties zijn in 2023 de meeste 9-holes qualifying ronden gespeeld? De tabel hieronder toont de top 10 (wedstrijdscores zijn niet meegeteld).

Het is wellicht overbodig om te zeggen maar het gaat hierboven niet om het aantal reserveringen of het aantal ronden dat is gespeeld op de genoemde golflocaties. De cijfers hierboven geven alleen weer hoeveel qualifying ronden er in 2023 zijn gespeeld op 'lussen' van deze golflocaties. 

Golfers met de meeste q scores

Sommige golfers spelen nooit qualifying, anderen voeren bij vrijwel elk rondje hun score in. Het zijn twee extremen waarvan de laatste een groot voordeel heeft: wie altijd qualifying speelt, heeft een zeer betrouwbare handicap die gebaseerd is op recente scores.

We waren nieuwsgierig hoeveel qualifying scores er zijn ingediend door de meest actieve handicappers. We weten dat sommige golfers tientallen q scores per jaar inleveren, maar ook wij zijn verrast door het aantal kaarten dat de winnaar van 2023 'boekte'. Deze golfer speelde in 2023 224 keer qualifing! We mogen vanwege de AVG geen namen en rugnummers noemen dus we zijn bewust vaag in onderstaande top 10 van q spelers in 2023. In de tabel hieronder staan overigens golfers van allerlei leeftijden: de jongste is 28 en de oudste 71.

In de top 10 van 2023 hierboven staat geen vrouwelijke golfer maar de 'winnaar' onder de vrouwen verdient ook lof: ze speelde in 2023 118 qualifying ronden.

Clubs met de meeste q scores

Dit jaaroverzicht beëindigen we met een ranglijst van de clubs waarvan de leden in 2023 de meeste qualifying scores inleverden op Nederlandse en buitenlandse banen. Het zal niet verbazen dat de club met de meeste leden (ANWB Golf, met meer dan 58.000 aangesloten golfers) op de eerste plaats staat. Er staan in totaal vijf grote 'clubs zonder gras' in de top 10, maar ook vijf 'clubs met gras'. Men dient zich wel bewust te zijn dat het onderscheid 'met gras' en 'zonder gras' aan het vervagen is; dat wordt uitgelegd in de definitie onder de tabel.

* 'Clubs zonder gras'. 

Algemene informatie over het handicapsysteem is te vinden op ngf.nl/whs. Lees ook:

• Statistieken golfers en lidmaatschappen 2023
• Statistieken GOLF.NL, de app GOLF.NL, Golfstart en GOLFGO 2023

Naar de hoofdpagina van het Jaarverslag 2023 (link volgt later).