Achtergrond: wat is IPM?

In de komende jaren zul je geregeld het woord “IPM” horen en lezen. Het is een begrip dat bekend moet zijn bij greenkeepers, managers, directies, voorzitters en golfbaanexploitanten. Wees waakzaam als erover gepraat of geschreven wordt, want IPM gaat soms vergezeld met ruis en loze claims. Om het begrip van IPM te vergroten leggen we de term hier nader uit.

Waar staan de letters IPM voor?

IPM staat voor Integrated Pest Management. In het Nederlands: geïntegreerde gewasbescherming.

Verklaar je nader …

IPM komt voort uit een EU-richtlijn uit 2009 met als doel verantwoord gebruik en tegelijk drastische afbouw van pesticiden (bestrijdingsmiddelen/gewasbeschermingsmiddelen). Sinds 2014 is IPM verplicht wanneer pesticiden professioneel worden gebruikt. Ook voor golf is IPM de wettelijk verplichte methodiek om het gebruik van pesticiden drastisch af te bouwen. IPM betekent dat pesticiden pas ingezet mogen worden als laatste middel, nadat preventie en alle andere opties onvoldoende effect hebben gehad. IPM vereist een planmatige en datagestuurde aanpak. De manier van werken moet door baanbeheerders geregistreerd worden in een gewasbeschermingsmonitor. Voor de golfsport is dit afgestemd met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en verloopt het via OnCourse Nederland.

Het grootste voordeel van IPM: het leidt tot structurele speelkwaliteit, het hele jaar door; pesticidegebruik is uiteindelijk symptoombestrijding

Waarom moet ik dit weten?

IPM is een wettelijke verplichting. De Green Deal Sportvelden was een convenant tussen de sportveldensector en de overheid om het pesticidegebruik tot nul af te bouwen. Het gebruik van pesticiden buiten de land- en tuinbouw is al sinds 2017 verboden, maar er gold voor sportvelden nog een algehele uitzondering op het gebruiksverbod. Op weg naar nulgebruik zijn we nu in de fase gekomen waarin de uitzonderingsregeling verscherpt wordt. Hierbij is het uitgangspunt van de overheid: “nee, tenzij”. Oftewel: gebruik is verboden tenzij IPM is toegepast en tenzij het strikt noodzakelijk is en alleen in uitzonderlijke gevallen. Op basis van het uitgangspunt “nee, tenzij” zijn de uitzonderingen drastisch teruggeschroefd voor de periode 1 april 2020 tot eind 2022. In deze jaren zijn er onder strenge voorwaarden nog uitzonderingen voor een beperkt aantal plagen, ziekten en onkruiden, waarna de uitzonderingen verlopen.

Wat zijn de voordelen van IPM?

IPM draagt in de landbouw bij aan een drastische afname van het pesticidegebruik, omdat er bewuster en slimmer wordt gewerkt en omdat er alternatieven ontwikkeld worden die minder schadelijk zijn voor mens, dier en milieu. Golf gaat op dezelfde manier profiteren van IPM. Clubs en banen kunnen daarnaast profiteren van de technische en organisatorische planmatigheid die bij IPM vereist is. Bij technisch moet je denken aan het opstellen van een onderhoudsplan gefocust op een weerbarstige grasmat. Bijvoorbeeld: welke grassoorten streven we na en in welke verhouding, welke wortellengte, en wat zijn onze drempelwaarden voor plagen, ziekten en onkruiden? Bij organisatorisch moet je denken aan het vastleggen van taken, bevoegdheden en doelen. Het nadrukkelijke advies is om nu al nul pesticidengebruik na te streven met behoud van de voor de golfsport zo essentiële speelkwaliteit. Waarom? Zo inventariseer je wat nog niet lukt en waarom het vooralsnog niet lukt. Maar hanteer wel schadedrempels om de kwaliteit van de baan te behouden: leg vast welk schadeniveau wel en niet geaccepteerd wordt. Het grootste voordeel van IPM tot slot: het leidt tot structurele speelkwaliteit, het hele jaar door. Pesticidegebruik is uiteindelijk symptoombestrijding.

Het nadrukkelijke advies is om nu al nul pesticidengebruik na te streven met behoud van de voor de golfsport zo essentiële speelkwaliteit

Waar vind ik de uitzonderingsregeling voor golf?

De regeling is gepubliceerd in de Staatscourant. Op deze pagina van de website van de NGF vind je de regeling en een tabel voor golfterreinen.

Wat is het verband tussen de Green Deal, IPM en het Nationaal Sportakkoord?

De uitzonderingsregeling voor de sportveldensector is de uitkomst van de overleggen in het kader van de Green Deal Sportvelden. De Green Deal Sportvelden is daarmee formeel beëindigd en de uitkomsten zijn beleidsmatig ondergebracht in de Routekaart Verduurzaming Sport in het kader van het Nationaal Sportakkoord. Qua wetgeving zijn de uitkomsten geborgd in de gewijzigde regeling zoals gepubliceerd in de Staatscourant.

De natuur leidend

De golfsector nadert het einde van een noodzakelijke transitie: van beheer met weinig pesticiden naar geheel pesticidevrij beheer. Maar met behoud van de voor de golfsport zo essentiële speelkwaliteit als legitieme ambitie.

Wat betekent de transitie voor de kwaliteit van de Nederlandse banen? Die wordt niet minder, maar wel anders, als gevolg van steeds minder pesticiden en veelal ook minder beregenen en bemesten. Golfbanen zullen daardoor veel meer een fast and firm karakter krijgen zoals het in de Angelsaksische landen wordt genoemd. Een duurzaam onderhouden golfbaan is droger en gevlekter, kleurt met de seizoenen mee en is minder gemanicuurd. Een stap terug naar de natuur, die voor golf meer leidend gaat worden. Geen mindere maar een andere kwaliteit dus. 

Ga naar de hoofdpagina IPM als opvolger van de Green Deal Sportvelden.