Wat is een stakeholderdialoog?

Een stakeholderdialoog betekent dat je in gesprek treedt met je stakeholders. Het gaat om open gesprekken waarin je praat over elkaars belangen en zorgen, oplossingen voor eventuele problemen en mogelijke samenwerkingsverbanden.

Wie zijn mijn stakeholders?

Stakeholders (letterlijk vertaald ‘belanghebbenden’) zijn zowel personen als organisaties. Het zijn alle partijen waarmee je te maken hebt en die invloed kunnen hebben op jouw activiteiten of product. Het zijn ook alle partijen die door jouw organisatie en activiteiten beïnvloed worden. Voor een typische golfclub zijn de ‘interne stakeholders’ bijvoorbeeld:

• leden van de golfclub
• gastgolfers
• werknemers (inclusief ZZP’ers).

De ‘externe stakeholders’ zijn bijvoorbeeld:

• omwonenden/buren
• recreanten (wandelaars e.a.) die de golfbaan bezoeken of passeren
• restaurantgasten
• de gemeente en provincie
• het waterschap
• lokale scholen
• lokale natuurorganisaties en milieugroepen
• lokale belangenverenigingen en buurtcomités
• politieke partijen
• lokale bedrijven
• lokale media
• lokale sportclubs
• leveranciers van de baan/club/horeca
• sponsor
• de horeca als het personeel niet in eigen dienst is
• de aannemer als het onderhoud is uitbesteed
• de eigenaar of exploitant als de baan niet in eigendom van de club is
• investeerders en financiers
• concurrenten

Waarom is een stakeholderdialoog belangrijk?

In Nederland is ruimte schaars. Tegelijkertijd, en dat is een wereldwijde ontwikkeling, worden bronnen zoals water schaarser. Door schaarste aan ruimte en bronnen heeft alles wat iemand doet of laat invloed op anderen en daarom wordt elke activiteit met kritische ogen bekeken. Dat geldt zeker ook voor de golfsport die veel ruimte inneemt en met een negatief en onjuist imago kampt. Golf wordt als een ruimte- en bronverslinder gezien, de positieve impact van de golfbanen is bij de meerderheid van de bevolking niet bekend.

In het buitenland heeft dit al geleid tot meerdere protestacties van klimaatactivisten op golfbanen, in Nederland hoor je steeds vaker een oproep om golfbanen op te doeken en er woningen te bouwen. Maar los daarvan, ook je leden (‘interne stakeholders’) en gastgolfers bekijken steeds kritischer wat je doet. Zeker op het gebied van duurzaamheid zijn er steeds meer consumenten die wensen hebben of eisen stellen.

Om al die redenen is een stakeholderdialoog voor golfclubs en -banen nu urgent. Rekening houden met stakeholders, goed samenwerken met belanghebbenden en ervoor zorgen dat deze partijen partners worden en een juist beeld van golf krijgen: het is cruciaal voor het succes van golfbanen op de lange termijn.

De schaarste aan ruimte en bronnen maken het voor elke golfbaan noodzakelijk om te werken aan een ‘license to operate’ en ‘raison d’être’ in de samenleving. Want voor een golfbaan is een recht van bestaan, goedkeuring van de samenleving om te doen wat je doet, niet langer vanzelfsprekend. Een golfbaan moet minimaal met bewijzen aantonen dat zij maatschappelijk verantwoord handelt. Een golfbaan moet over de brug komen met data, bijvoorbeeld cijfers die vertellen hoeveel water er verbruikt wordt en wanneer en waarom dat gebeurt (om het gras levend te houden). Of het nou gaat om water-, kunstmest-, pesticide- of energieverbruik: golfbaanbeheerders moeten aantonen dat ze goede rentmeesters zijn van al die mooie natuurterreinen.

Voor de license to operate is het ook noodzakelijk dat elke golfbaan regionaal vertelt over de positieve impact van de golfsport, de toegevoegde waarde voor de samenleving. Ten eerste is golf een gezonde buitensport in de natuur. Er zijn al 420.000 beoefenaars en iedereen is welkom! Daarnaast heeft je golfbaan nog een aantal grote troeven in handen. Op bijna elke golfbaan is ruimte om water op te vangen en op te slaan. Je golfbaan kan daarmee minder afhankelijk worden van grondwater. Tegelijk lever je een dienst aan het waterschap en de samenleving, omdat je golfbaan in tijden van waterovervloed veel water kan bergen. Een andere troef is de bijdrage die je golfbaan kan leveren aan een wereldwijd probleem: de afname van biodiversiteit (de rijkdom aan soorten op de wereld). Op elke golfbaan is ruimte voor natuurontwikkeling. Door hierop in te zetten, help je de samenleving én jezelf (biodiversiteit is een belangrijke voorwaarde voor pesticidevrij beheer en structurele speelkwaliteit).

Maar er is meer vereist. Om een licentie van de samenleving te krijgen en behouden, wordt het steeds belangrijker dat je de golfbaan openstelt en de ruimte die je inneemt gaat ‘delen’. Dat delen kun je op allerlei manieren invullen: biologielessen voor schoolklassen op je golfbaan, openbare wandelpaden in je baan aanleggen, speurtochten voor kinderen in de gemeente organiseren, periodieke natuurwandelingen organiseren voor leden en niet-leden, etc. Met elke vorm van ‘delen’ vergroot je het maatschappelijk draagvlak voor je golfbaan.

De nationale stakeholderdialoog, uitgevoerd door de Golfalliantie (NGF-NVG-NGA), draagt eraan bij dat er bij nationale stakeholders een goed beeld ontstaat van de positieve impact van golf. Het is een belangrijk onderdeel van het proces dat golf moet verzekeren van haar license to operate. Maar lokale stakeholderdialogen van golfclubs en -banen hebben veel meer impact. Die kunnen ervoor zorgen ervoor dat mensen in alle Nederlandse regio’s een juist beeld van golf krijgen en de maatschappelijke meerwaarde van jouw golfbaan bevestigen.

In een stakeholderdialoog met beleidsmakers, media en burgers in je eigen regio maak je jouw omgeving bekend met de positieve maatschappelijke impact van golf. Je maakt duidelijk dat je rekening houdt met anderen en dat je samenwerkingsverbanden wil ontdekken en ontginnen. De gesprekken met je stakeholders geven jou en je stakeholders inzicht in gemeenschappelijke en tegengestelde belangen. De focus moet niet liggen op mogelijke botsingen maar op de gezamenlijke belangen. Als er wederzijdse belangen zijn, komen partijen nader tot elkaar en door die verbinding ontstaan er eerder goede oplossingen voor wrijvingen (conflicterende belangen). Er ontstaan in dit proces geregeld vormen van samenwerking.

Een stakeholderdialoog zorgt ervoor dat de perceptie van jouw golfclub of -baan correct is. Daarmee creëer je begrip en draagvlak voor jezelf en werk je aan je eigen mandaat van de omgeving om te kunnen blijven opereren.

Wat is het verschil tussen een stakeholderdialoog en public affairs of belangenbehartiging/lobbyen?

Een stakeholderdialoog heeft raakvlakken met public affairs, public relations, belangenbehartiging, lobbyen en communicatie. Public relations is vooral gericht op het creëren van een goed beeld van jouw activiteiten in media. Belangenbehartiging en lobbyen duiden vooral op (korte-termijn)activiteiten die als doel hebben dat je belangen worden meegewogen in wet- en regelgeving. Public affairs is breder dan dat en gaat bijvoorbeeld over het analyseren van het speelveld, het ontwikkelen van een strategie en tactiek, stelselmatige beïnvloeding van beleidvorming en politieke besluitvorming en het evidence-based communiceren hierover.

Een stakeholderdialoog is vooral gericht op luisteren en verbindingen maken. Het doel is het ontwikkelen van een goede relatie met je stakeholders, het verkrijgen van inzicht in elkaars belangen, rekening houden met elkaars belangen en het verkennen en realiseren van samenwerkingsmogelijkheden. Door stakeholders actief te betrekken bij jouw activiteiten, door mogelijke belangenbotsingen op te lossen en samenwerkingsverbanden aan te gaan, creëer je waarde voor alle betrokkenen. Maar een stakeholderdialoog draagt ook zeker bij aan het beïnvloeden van de publieke opinie, aan een betere beeldvorming van golf. Jouw stakeholders krijgen een goed beeld van de positieve impact van jouw golfbaan en daarmee ook van golf in het algemeen.

Tips

1 Vorm een werkgroep of commissie
Wie gaat zich bezighouden met stakeholderbeheer? Wie is verantwoordelijk? Onder welk bestuurslid of welke manager valt stakeholdermanagent? Het is verstandig om een klein team te vormen met personen die affiniteit hebben met public affairs, public relations en communicatie. Zorg ervoor dat de stakeholderdialoog de vaste verantwoordelijkheid is van een bestuurslid of directeur/manager.

2 Bepaal je stakeholders
Identificeer je stakeholders en breng hun belangen in kaart. Dit is de start van een zogeheten ‘stakeholderanalyse’. Bepaal bij het inventariseren van al je stakeholders ook welke het meest belangrijk voor jou zijn. Je kunt een zeer belangrijke, invloedrijke stakeholder bijvoorbeeld met een 10 of 9 waarderen en een minder belangrijke met een 7 of 6. Denk breed: ook lokale bedrijven, bijvoorbeeld hotels, behoren mogelijk tot je stakeholders.

3 Stel een stakeholderstrategie vast
Aansluitend aan tip 2 bepaal je voor elke stakeholder een strategie. Dat houdt in dat je per stakeholder doelstellingen op papier zet. Wat wil je bereiken? Wat zouden gedeelde belangen kunnen zijn? Welke maatschappelijke waarde van jouw golfbaan is relevant? Wat is de beoogde samenwerking? Probeer de doelstellingen per stakeholder zo concreet mogelijk te formuleren zodat iedereen in je werkgroep of commissie weet wat wil probeert te bereiken. Zodra er een relatie met een stakeholder ontstaat, moet je de gekozen strategie wellicht aanpassen. En mogelijk ontstaan er in de komende jaren nieuwe stakeholders, die moeten dan ook in de strategie opgenomen worden.

4 Luisteren, niet oordelen
Je treedt in gesprek met je stakeholders omdat je hun belangen belangrijk vindt en een goede relatie wil opbouwen. Je komt ook om je eigen verhaal te vertellen. Maar het begint allemaal met goed luisteren. Probeer de intenties en belangen van de stakeholder goed te begrijpen. Oordeel niet. Jij bent niet deskundig op het gebied van de stakeholder en andersom. Pas als er goed begrip is van elkaars activiteiten en belangen kun je gemeenschappelijke grond ontdekken. Stakeholders kunnen veel van elkaar leren als ze open gesprekken voeren en naar elkaar luisteren.

5 Creëer vertrouwen met data
Dit is het belangrijkste advies. Voor een goede stakeholderdialoog is het essentieel dat partijen elkaar vertrouwen. Vertrouwen win je niet met mooie beloftes en een vriendelijke glimlach maar met data en daden. Als je de stakeholder wil overtuigen van de positieve impact van jouw golfbaan, dan moet je met bewijzen en concrete voorbeelden komen en niet alleen intenties. Duurzaam golfbaanbeheer en maatschappelijk verantwoord ondernemen moeten ‘evidence-based’ zijn. Alles wat je beweert moet je kunnen bewijzen, dus data en concrete case studies zijn je bewijslast. Daarom stimuleert de NGF dat zo veel mogelijk golfbanen een GEO-certificaat behalen. GEO-certificering begeleidt banen bij duurzaam beheer gestaafd op data: feiten en cijfers. Een GEO-certificaat speelt een sleutelrol in je streven om de license to operate van de samenleving te verkrijgen. Vat de belangrijkste data samen op een A4’tje of een drietal PowerPoint-dia’s voor korte presentaties, maar maak ook een uitgebreid en gedetailleerd duurzaamheidsverslag zoals dat van de NGF (een link naar dit verslag volgt binnenkort). Wees niet vaag, communiceer duidelijk, wees oprecht en transparant. Transparantie is een voorwaarde voor vertrouwen. Het is belangrijk dat je stakeholders precies weten wat je doet en niet in een latere fase verrast worden. Verrassingen ondermijnen het vertrouwen.

6 Focus op belangrijke data
Bij communicatie met je stakeholders over duurzaamheid gaat het om stappen die grote impact hebben, zoals reducties in het gebruik van water, kunstmest, pesticiden en energie. En stappen op het gebied van biodiversiteitsontwikkeling. Tweezijdig printen is ook een duurzaamheidsactie maar niet relevant in een stakeholderdialoog. Ook bij communicatie over andere zaken zoals jeugdbeleid, recreatief medegebruik van je golfbaan, etc. moet de focus gericht zijn op acties die zoden aan de dijk zetten.

7 Benchmark waar mogelijk
Bij het verzamelen van data verdient het aanbeveling om te kijken hoe je resultaten zich verhouden tot het gemiddelde in de sector. Dat geldt voor alle mogelijke gegevens, van duurzaamheidsdata tot de feiten en cijfers die inzicht geven in je jeugdprogramma. De benodigde gegevens voor een benchmark zijn niet altijd beschikbaar maar het is mooi als je kunt aantonen dat je op een aantal gebieden bovengemiddeld presteert.

6 Laat zien wat je doet
Onderbouw je verhaal altijd met ‘visueel bewijs’. Bij gesprekken buiten de deur kunnen foto’s van je golfbaan duizenden woorden spreken. Als je een foto toont die laat zien dat je golfbaan in een droge zomer grotendeels geelbruin is, omdat je spaarzaam met water omgaat, ontkracht je het stereotype beeld dat veel mensen van golfbanen hebben (donkergroene, super gemanicuurde grasmatten). Maar foto’s werken niet in gesprekken met stakeholders die niet bekend zijn met golf, die moet je bij een eerste of tweede contactmoment uitnodigen op jouw golfbaan en daar rondleiden. Vertegenwoordigers van natuurorganisaties, waterschappen en andere instanties zijn zonder uitzondering positief verrast als ze voor het eerst op een golfbaan rondwandelen, een rondleiding opent hun ogen voor het natuurschoon op golfbanen. Als de stakeholder er voor open staat, bied de vertegenwoordigers dan ook een clinic aan zodat ze desgewenst kennis kunnen maken met de sport.

7 Wees relevant
Verplaats je in je stakeholder en probeer helder te krijgen wat praten met jouw golfclub/-baan oplevert voor deze stakeholder. Denk na over de vraag ‘What’s in it for them?’ Zo wordt de stakeholderdialoog relevant voor de partij waarmee je in gesprek treedt. Relevant zijn betekent ook duidelijke vragen stellen. Bereid je goed voor op contactmomenten met stakeholders en bereid je vragen voor.

8 Wees bereid om te delen
Vertel de stakeholders op welke manieren je de golfbaan nu al ‘deelt’ met niet-golfers. Is iedereen welkom voor een kop koffie, lunch of diner? Zijn er openbare wandelpaden in de baan? Is de drivingrange toegankelijk voor niet-leden? Is je golfbaan nu nog heel besloten, denk dan na hoe je het natuurschoon en de faciliteiten op de golfbaan op een vruchtbare manier kunt gaan delen. Oud-NGF-bestuurslid Richard Kooloos verwoordde dit als volgt in 2023: “Ik heb in de algemene vergadering, in het kader van de NGF-campagne Welcome to the club, een pleidooi gehouden voor goed stakeholdermanagement en het delen van de natuur op onze golfbanen. 98 procent van Nederland golft niet, maar meer dan 80 procent vindt natuur belangrijk en geniet ervan, zo blijkt uit onderzoek. Dat is ons verbindingselement. Als je voor het eerst een golfbaan ziet, word je positief verrast. Dus het is belangrijk om open te zijn, om de natuur op je golfbaan te ontsluiten en te laten zien aan stakeholders en niet-golfers. De biodiversiteitsontwikkeling op je golfbaan is je license to operate.” De voordracht van Richard Kooloos in de av is hier te lezen. ‘Recreatief medegebruik’ zoals dat heet, is er in veel vormen en verschijningen. Een voorbeeld om mee te beginnen: meld je golfbaan aan als vertrekpunt, afstappunt of eindpunt voor toeristische wandelingen en fietstochten. Veel golfbanen hebben dat al gedaan. Je creëert er veel goodwill mee en de horeca vaart er wel bij.

9 Focus op wederzijdse belangen
Soms zullen belangen van een stakeholder sterk botsen met die van jouw golfbaan. Zorg ervoor dat de gesprekken over de inhoud gaan, ze mogen niet emotioneel worden. Focus in de gesprekken vooral op de wederzijdse belangen. Dat brengt partijen nader tot elkaar en door die verbinding ontstaan er eerder goede oplossingen voor wrijvingen. Idealiter stel je op basis van de gedeelde belangen één of meer gezamenlijke doelen vast en verbind je daar actiepunten aan.

10 Vraag om input en advies
Stel je nooit arrogant op. Jij bent deskundig op het gebied van golf en het belang van sporten, maar je gesprekspartner weet wellicht veel meer van energie, water, flora, fauna, stikstof – noem maar op. Vraag je stakeholders om input en advies. Een stakeholderdialoog leidt vaak tot kennisdeling waar alle betrokkenen baat bij hebben.

11 Pas je boodschap aan
Je boodschap varieert mogelijk per stakeholder want elke partij is anders. Met een school nabij je golfbaan ga je wellicht minder de diepte in dan met een gemeentebeleidsmedewerker van het waterschap. Je boodschap verschilt dus wellicht per stakeholder maar is gebaseerd op één verhaal: de strategie en visie van je club of baan.

12 Blijf in gesprek
Een stakeholderdialoog betekent niet eenmalig contact. Je blijft met elkaar in gesprek zolang je met elkaar te maken hebt. Maak gebruik van een kalender en noteer per stakeholder wanneer het tijd is voor een volgend contactmoment of vervolgactie.

13 Wees pro-actief
Wees pro-actief, neem het voortouw. Het waterschap en jouw golfclub/-baan komen mogelijk sowieso op een gegeven moment in contact met elkaar. Maar het is beter om het voortouw te nemen en nu al met elkaar in gesprek te treden. En speelt er iets dat jouw stakeholders moeten weten of hoor je iets dat jouw club zal raken? Wees pro-actief en neem contact op. Bespreek lastige kwesties zo snel mogelijk zodat je er nog zo veel mogelijk grip op hebt. Betrek je stakeholders bij geplande veranderingen: vraag ze om hun mening en input.

13 Doe verslag
Maak voor alle betrokkenen van jouw golfclub of -baan een kort verslag van elk gesprek: wie waren erbij aanwezig, welke onderwerpen zijn besproken en welke afspraken zijn gemaakt? Het is belangrijk dat iedereen van jouw club en baan goed op de hoogte blijft en het is belangrijk voor de overdracht als anderen aan de slag gaan met de stakeholderdialogen.

14 Betrek je golfers bij het proces
Enerzijds zijn golfers een stakeholder van je golfclub of -baan. Een goede relatie met je leden en gastspelers is dus uiterst belangrijk. Tegelijk zijn golfers de beste ambassadeurs van de golfsport. En de leden van je golfclub zijn de beste ambassadeurs van de vereniging. Stakeholderbeheer omvat ook het vinden en warm houden van ambassadeurs. Betrek je leden daarom bij je stakeholderdialoog. Zorg ervoor dat ze op de hoogte zijn van het proces en vraag de golfers om mee te denken. Gebruik ook de kennis en het netwerk van je leden. Zijn er onder hen personen die bij de gemeente of bij een school werken? Denk ook na hoe je golfers als ambassadeur van jouw club en baan kunnen bijdragen aan de doelen die je wilt bereiken met je stakeholdersdialoog. Je leden kunnen niet golfende familieleden, vrienden en kennissen vertellen over de positieve impact van golf (maar dan moeten ze daar wel eerst wat meer over leren). Je leden kunnen vrienden en familie meenemen naar je golfbaan en vooroordelen over golf uit de wereld helpen.

15 Betrek je medewerkers bij het proces
Betrek uiteraard ook je medewerkers bij de stakeholderdialoog en wat je hiermee probeert te bereiken. Je medewerkers komen geregeld in contact met je stakeholders, dus houd ze goed op de hoogte. Het is ook in het eigen belang van de medewerkers om te werken aan goede relaties en een breed maatschappelijk draagvlak voor de golfbaan.

Goede voorbeelden

De stakeholdersdag van Golfclub De Dommel
Golfclub De Dommel houdt eens in de twee jaar een ‘partnerdag’. De tekst van een recente uitnodiging legt uit wat deze dag behelst en waarom die wordt gehouden: “Golfclub de Dommel is een actieve vereniging met een kleine duizend leden die op een prachtig landgoed de golfsport mogen beoefenen. Een groot aantal vrijwilligers en professionals maken dit mede mogelijk. Daarbij worden we ondersteund door veel partners in en rond Sint-Michielsgestel. Van lokale overheden tot graszaad leveranciers en van milieuorganisaties tot Brabants Landschap. Eens per twee jaar nodigen wij deze partners in ons clubhuis uit om hen bij te praten over het reilen en zeilen van onze vereniging en het golfspel. Ook onderwerpen als (natuur)beheer en onderhoud komen dan aan de orde.”
De stakeholdersdag bestaat onder meer uit een wandeling door de baan met aandacht voor de flora en fauna op het terrein. Daarnaast licht de club ontwikkelingen, plannen en investeringen toe. Hierbij wordt ook stilgestaan bij de GEO-certificering en het natuurplan van de club.

Samenwerkingen met waterschappen
Veel golfclubs gaan vruchtbare samenwerkingen aan met waterschappen. Golfclub Rozenstein is een voorbeeld daarvan.
De golfclub en het lokale waterschap, het Hoogheemraadschap van Rijnland, werken al enkele jaren nauw samen. Het water op het golfterrein in Wassenaar staat in open verbinding met het polderwater buiten de baan. Bij het maken van een nieuw watergebiedsplan betrok het waterschap de golfclub. Rozenstein leverde een zienswijze in met daarin ideeën hoe de kwaliteit van het water verbeterd kon worden. Die ideeën zijn gerealiseerd met als resultaat een betere waterkwaliteit op de golfbaan én daarbuiten.
Voorheen stroomde schoon duinwater eerst door landbouwgrond en dan door de golfbaan. Nu stroomt het via de golfbaan de polder in naar het landbouwgebied. Deze aanpassing heeft een boost gegeven aan de soortenrijkdom op de golfbaan, zowel van plant als dier. “Hier deed zich een kans voor de waterkwaliteit en de ecologie te verbeteren en daar zijn we ingestapt”, aldus Mike Dijkstra, projectmanager van Rijnland. “Wij zijn natuurlijk waterkwaliteitsbeheerder, maar we kunnen het niet alleen. Wij moeten het hebben van de samenwerking en van het enthousiasme van dit soort clubs.” Rob Klomp, oud-voorzitter van de GEO-commissie van Rozenstein, zegt dat de samenwerking de club veel heeft opgeleverd. “Niet alleen draagvlak voor duurzaam beheer van onze wateren en gronden maar ook kostenbesparingen op allerlei zaken.”

Natuurinventarisaties
Golfclub Anderstein is één van veel banen die samenwerken met natuurorganisaties. De hoofdgreenkeeper op de baan Van Anderstein, Tristan van Dijken, vroeg natuurliefhebbers om hulp bij het inventariseren van flora en fauna op de baan in Maarsbergen. Samen met vrijwilligers heeft de golfclub de flora en fauna op de baan niet alleen geïnventariseerd maar ook mooi in beeld gebracht op de website.
Hoofdgreenkeeper Tristan van Dijken schakelde ook op Golfclub De Hoge Kleij, eerder in zijn loopbaan, de hulp in van natuurorganisaties. Van Dijken adviseert golfclubs om contact op te nemen met IVN Natuureducatie of de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging). Deze organisaties hebben regionale afdelingen in het hele land. Vaak zijn lokale vrijwilligers bereid om te helpen bij natuurinventarisaties op golfbanen. Zij wonen en kennen de regio. Je baan is gebaat bij hun kennis en de vrijwilligers van de natuurorganisaties krijgen een beter beeld van je golfbaan.

Schoolgolf op Golfclub Zwolle
Golfclub Zwolle en de Golf Academy op de baan werken samen met een basisschool in Zuid-Zwolle. Aan het begin van het jaar maken basisschoolleerlingen in hun gymles kennis met golf. In april komen ze naar de baan om ‘echt’ te golfen.

Openbare paden op golfbanen
Veel golfbanen hebben vanaf de opening openbare wandelpaden. Golfclub De Dommel in St Michielsgestel is een voorbeeld van een golfbaan waar in latere instantie openbare wandelpaden zijn gecreëerd. Zo kan iedereen genieten van de natuur op de golfbaan en is er voor wandelaars een verbinding tussen het golfterrein en omliggende openbare natuurterreinen. “Op deze wijze kunnen wij ook wat terugdoen voor de omwonenden van het golfterrein,” zegt de club, “we merken dat dit door zeer velen gewaardeerd wordt.”
Golfclub De Haar heeft bij de uitbreiding van 9 naar 18 holes een openbaar wandelpad rond de golfbaan aangelegd. De golfbaan ligt in het historische Zuiderpark van Kasteel De Haar. Dankzij het pad geniet ook het grote publiek van de natuur en charme van het Zuiderpark.

Openbare paden en kunst op Golfpark De Haenen
Golfpark de Haenen heeft vanaf de opening wandelpaden door de baan die verbonden zijn met wandelpaden over de Teteringse Heide. Langs de paden in de baan zijn kunstwerken geplaatst. De golfbaan heeft gratis boekjes voor wandelaars gepubliceerd. In het boekje is naast de kunst ook de flora en fauna op de baan in kaart gebracht. Door deze initiatieven weten ook veel niet-golfers de weg naar De Haenen te vinden. Onder de wandelaars die dankbaar gebruik maken van de paden op het golfpark zijn veel ouderen die wonen in Zorgcentrum Zuiderhout. Dit verzorgingstehuis is ondergebracht in een voormalig missiehuis en ligt naast de golfbaan. “Natuur, kunst en historie vormen samen één geheel”, zegt Golfpark De Haenen over de inrichting van het terrein.

Prise d’Eau opgenomen in natuurgebied
Prise d’Eau is in 2020 onderdeel geworden van het natuurgebied Stadsbos013. Een van de Stadbos013-wandelroutes loopt door en langs het golfterrein. Dat is te danken aan een goede samenwerking met de grondeigenaar, de Tilburgsche Waterleiding Maatschappij/de gemeente Tilburg. De golfbaan uit 1993 ligt aan een waterwingebied. Prise d’Eau gaat daarom vanaf het begin bewust om met het landschap. Mede dankzij GEO-certificering kwamen er met allerlei partijen gesprekken op gang over natuurontwikkeling. Deze gesprekken leidden tot een plan en draagvlak voor een ander soort beheer van de baan. Onder leiding van onder anderen de stadsecoloog van Tilburg is de biodiversiteit op de golfbaan versterkt. De natuurontwikkeling is gesubsidieerd door de provincie Noord-Brabant. Prise d’Eau is vervolgens opgenomen in het natuurgebied Stadsbos013. “We zijn een ecologische verbindingszone tussen natuurgebieden”, aldus directeur Hedwig Wassing. “Een golfbaan moet geld verdienen maar wij kunnen ook iets betekenen. De gemeente Tilburg en wij hebben elkaar gevonden. Economie en natuur hebben elkaar hier gevonden.” “Ook de spelers zijn enthousiast, want de baan is aantrekkelijker geworden", aldus Huib Braamse, oud-voorzitter van de baancommissie. "Mijn adviezen? Zorg voor een breed draagvlak. Ons natuurontwikkelingsplan is tot stand gekomen door en in gesprekken met andere organisaties. Betrek ook de greenkeepers bij je plan en de uitvoering. En zorg voor deskundige ondersteuning."

Wandelevenement op golfbaan
De Goese Golf heeft samen met een aantal ondernemers De Goese Zomeravond Wandeling in het leven geroepen. Deze wandeling voert grotendeels over de golfbaan. Het doel is om mensen te stimuleren om meer te bewegen en om de deelnemers te tonen dat de golfbaan een prachtige natuurgebied met mooie vergezichten is. De wandelactiviteit is gratis en wordt georganiseerd op de langste dag van het jaar, 21 juni 2023. Er zijn twee routes, eentje van ruim 6 kilometer en eentje van 3 kilometer. Het gezondheidsevenement trekt enkele honderden wandel- en natuurliefhebbers.

Uitkijkpunt op de golfbaan
Op Golfbaan Tespelduyn in Noordwijkerhout is een openbaar uitkijkpunt gerealiseerd zodat niet alleen de golfers maar ook wandelaars en fietsers kunnen genieten van de mooie uitzichten die de golfbaan biedt. Het publiek kijkt uit op bollenvelden, duinen en Landgoed Keukenhof.

Natuurwandelingen op golfbanen
Onder meer Golfpark Spandersbosch en Golfbaan Tespelduyn organiseren geregeld natuurwandelingen, voor leden en niet-leden. Op beide banen gebeurt dit onder leiding van deskundige natuurgidsen. Tespelduyn werkt nauw samen met KNNV Bollenstreek, ook wat betreft de natuurwandelingen.

Natuurinformatieborden op golfbanen
De Zuid-Limburgse Golf & Country Club Wittem is een voorbeeld van een baan die natuurinformatieborden heeft geplaatst voor golfers en niet-golfers. Bij Wittem staan de borden langs openbare fiets- en wandelpaden door en langs de baan. De club laat wandelaars, fietsers en golfers hiermee zien wat er allemaal leeft op het terrein en wat de

Ga naar de hoofdpagina Duurzaam beheer.