Inhoud caddie

AED op golfbanen redt levens

Elk jaar worden in Nederland ongeveer 15.000 mensen getroffen door een plotselinge hartstilstand. Dat kan ook op de golfbaan gebeuren. Snelle hulp kan levens redden en een AED kan daarbij een essentiële rol spelen.

Een AED – Automatische Externe Defibrilator – is een draagbaar apparaat dat wordt gebruikt als iemand een hartstilstand heeft. Doel: het terugkrijgen van hartritme. Het gebruik van een AED vergroot het overlevingspercentage aanzienlijk en daarom is het belangrijk dat elke golfbaan over een AED beschikt.

Lees hieronder verder over AED-hulpverlening op golfbanen in het algemeen. Raadpleeg ook informatieblad 3 (Bedrijfshulpverlening en calamiteitenplan) in de Wegwijs in veiligheid en zorgplicht voor golfbanen.

Onderzoek sportaccommodaties

In een medisch-wetenschappelijk onderzoek is gekeken naar incidenten op en rond sportaccommodaties. Sport is gezond, maar inspanning kan, zeker bij mensen die al een onderliggend hartprobleem blijken te hebben, sporadisch een acute noodsituatie veroorzaken.

In de onderzoeksperiode van 18 jaar deden zich 26 gevallen van een plotselinge hartstilstand voor, verspreid over 252 amateursportaccommodaties. Van die gevallen deden 15 zich voor op een accommodatie met een AED en 11 op een accommodatie zonder. Verder waren van de 26 gevallen maar liefst 24 man en hadden de personen een gemiddelde leeftijd van 54 jaar. 

Vijftien getroffenen overleefden het voorval zonder noemenswaardige blijvende gevolgen, zes mensen overleefden het maar met blijvende hersenschade en vijf mensen overleden. Van de zes overlevenden met blijvende hersenschade, kregen vijf de hartstilstand op een sportaccommodatie zonder AED. De onderzoekers stelden vast dat de kans op overleven met normale hersenfuncties op een sportaccommodatie met een AED, maar liefst 93 procent is, tegen een kans van slechts 9 procent op een terrein zonder AED.

Meer AED’s, meer hulpverleners

De cijfers laten duidelijk zien dat de aanwezigheid van een AED de tijd tussen de hartstilstand en ingrijpen fors verkleint, waardoor de overlevingskans zonder blijvende gevolgen drastisch omhoog gaat. Bovendien blijkt uit de getallen dat de kortste reactietijd wordt bereikt als een toevallige omstander in staat is direct te handelen. 

Dat onderstreept dat niet alleen de aanwezigheid van een AED op sportterreinen, maar ook dat er voldoende mensen zijn die het apparaat kunnen bedienen. Daarom streeft de Hartstichting blijvend naar meer goed werkende AED’s die altijd toegankelijk zijn en naar meer mensen die het apparaat kunnen bedienen bij een plotselinge hartstilstand.

Hoe werkt het?

Nadat je twee zelfklevende elektroden op de ontblote borst van het slachtoffer hebt aangebracht, begint de AED met een analyse van het hartritme. Als er sprake is van ventrikelfibrillatie (chaotisch trillen van het hart) zal de AED aangeven dat het nodig is een stroomstoot aan het hart toe te dienen. De stroom wordt, na een druk op de knop, aan het hart afgegeven via de zelfklevende elektroden. Het fibrilleren zal hierdoor stoppen en het hart krijgt de kans zelf weer een normale circulatie op te bouwen. De AED is een veilig apparaat en zal geen schok toedienen aan iemand die geen hartstilstand heeft. 

Wie mag een AED bedienen?

Iedereen in Nederland mag een AED bedienen als dat nodig is. Ook ongetrainde mensen kunnen een AED succesvol inzetten. Maar een training verhoogt de kans op succes aanzienlijk. 

Reanimatie blijft belangrijk

De AED is een belangrijk apparaat, maar vervangt niet de reanimatie. Hartmassage en mond-op-mondbeademing blijven altijd de eerste stappen bij hulpverlening. Wat te doen bij een hartstilstand?

  1. Direct 112 bellen om een ambulance op te roepen.
  2. Direct starten met reanimatie.
  3. Binnen 6 minuten met een AED het hart een of meerdere krachtige stroomstoten toedienen om het normale hartritme terug te brengen. 

Op de website van de Hartstichting wordt helder uitgelegd hoe je moet handelen bij een hartstilstand. 

AED

Er zijn verschillende AED’s verkrijgbaar. Prijzen variëren van 1.000 tot 3.000 euro. Meestal volstaat een eenvoudige AED. 

Locatie

Ideaal gesproken zijn AED’s dag en nacht beschikbaar en zijn ze bijvoorbeeld bevestigd in een buitenkast aan het clubhuis. Een AED in een gebouw is na sluitingstijd niet meer bereikbaar en kan dus niet worden ingezet om een leven te redden. 

Tips

  • Meld op de website van de club of baan en op de scorekaart dat er een AED beschikbaar is.
  • De tekst op de scorekaart verschilt per locatie. Dit is een voorbeeld: "Bij calamiteiten in de baan, bel xxx-xxxxxxx. Bestel AED indien nodig. Bel daarna 112."