Inhoud caddie

GEO-bijeenkomst "Ondersteuning OnCourse & natuur"

Op donderdag 26 augustus 2021 is de GEO-bijeenkomst “Ondersteuning OnCourse & natuur” gehouden. Lees het verslag en bekijk de presentaties.

De bijeenkomst werd gehouden in het clubhuis van The Dutch in de week van de B-NL Challenge Trophee. De doelgroep: leden van GEO-, duurzaamheids- en baancommissies, baaneigenaars, -exploitanten, -managers, bestuurders en hoofdgreenkeepers.

Clubondersteuning bij flora- en fauna-inventarisaties en het opstellen van een ecologisch werkprotocol

In de bijeenkomst heeft Niels Dokkuma, manager van de afdeling Duurzaam beheer & Agronomie van de NGF, aangekondigd dat clubs bij de GEO-certificering extra gratis ondersteuning gaan krijgen. Het betreft professionele ondersteuning bij complexe en bewerkelijke onderdelen van het deel 'Natuur' in de GEO-portal OnCourse. Het gaat hierbij voornamelijk om 'compliance' (voldoen aan geldende wet- en regelgeving), waaronder het opstellen van een ecologisch werkprotocol op basis van de flora en fauna die aanwezig is op de golfbaan. 

De ondersteuning namens de NGF zal worden uitgevoerd door Buiting Advies. In de praktijk zal het zo werken dat een ecoloog van Buiting Advies gegevens van waarneming.nl en de Nationale Databank Flora en Fauna zal verzamelen en een baanbezoek zal brengen. De ecoloog zal na deze stappen de volgende onderdelen van 'Natuur/Biotopen & biodiversiteit' in de GEO-portal invoeren:

  • Landschap: Landschapstype
  • Landschap: Cultuurhistorie en archeologie
  • Landschap: Natura 2000
  • Landschap: Natuurnetwerk Nederland
  • Natuurbeheer: Bossen (houtopstanden)
  • Natuurbescherming: Bescherming van ecologie, archeologie en cultuurhistorie
  • Natuurbescherming: Soortbescherming (hieronder valt het ontwikkelen van een ecologisch werkprotocol)
  • Natuurbescherming: Flora en fauna-inventarisaties 

De NGF zal nader berichten over de extra ondersteuning voor banen met een GEO-certificaat en banen op weg naar een eerste GEO-certificering. Wil je nu al meer weten en in aanmerking komen voor de ondersteuning van 'Natuur' in OnCourse? Stuur een mail. 

Wet natuurbescherming, biodiversiteit en kansen

De bijeenkomst op The Dutch werd ingeleid door Koert Donkers van de afdeling Duurzaam beheer & Agronomie van de NGF. Hij behandelde enkele aandachtspunten voor golfclubs en -banen rondom de Wet natuurbescherming. Donkers gaf ook voorbeelden van kansen die er bestaan voor golfbanen op het gebied van natuurontwikkeling.

De Wet natuurbescherming op golfbanen

Ecoloog Jeroen Willems van Buiting Advies lichtte toe hoe golfbanen invulling moeten geven aan de Wet natuurbescherming. Wat hiervoor nodig is, is een goed ecologisch werkprotocol. Willems behandelde vragen als: wanneer is een ecologisch werkprotocol van toepassing en hoe wordt het opgesteld? De ecoloog legde hierbij het verschil tussen de oude en nieuwe aanpak uit. Het opstellen van een ecologisch werkprotocol volgens de oude aanpak was tijdrovend en duur en er was een grote kans dat er soorten gemist zouden worden. De nieuwe aanpak is anders. Er wordt aan de hand van gegevens van waarneming.nl en de Nationale Databank Flora en Fauna eerst gekeken naar de soorten die mogelijk voorkomen op een golfbaan. Aansluitend is er een veldbezoek waarbij gekeken wordt of de habitat voor deze soorten aanwezig is. Daarna wordt per biotoop een ecologisch werkprotocol opgesteld, waar dat vroeger per soort gebeurde.

Case study 1: Golfbaan Het Woold

Onderdeel van de bijeenkomst waren twee best practices die werden toegelicht door gastsprekers. Best practice 1 betrof Golfbaan Het Woold. Op Het Woold is gekozen voor een natuurgebied met daarin een golfbaan, niet andersom. Han Wessels. baanarchitect en landschapsdeskundige, ging in op de doelstellingen bij de aanleg van de baan in 2011. Het hoofddoel was volgens Wessels, architect van Het Woold, "een natuurbaan die zou passen in de omgeving, een streekeigen baan". Zo zijn er heideholes, bosholes met heide en holes in natte natuurgebieden met poelen en meanderende beken ontwikkeld. Bij de aanleg zijn doelsoorten geformuleerd. Om kwetsbare natuur te beschermen zijn er in de baan gebieden die niet betreden mogen worden. De biodiversiteit op Het Woold wordt sterk bevorderd door aangepast beheer, waarbij met name het maaiplan een grote rol speelt.

Ad Verhoeven, voorzitter van de natuurwerkgroep IVN Golfbaan Het Woold, vertelde over de nauwe samenwerking tussen de eigenaars van Golfbaan Het Woold en de natuurwerkgroep IVN Golfbaan Het Woold. Dankzij een goede samenwerking is Het Woold de beoogde natuurbaan met een hoge biodiversiteit geworden. Verhoeven vertelde hoe er bij de aanleg van de baan doelstellingen zijn geformuleerd. Sindsdien worden er geregeld, met behulp van vele vrijwilligers, allerlei flora- en fauna-inventarisaties uitgevoerd, van broedvogels tot nachtinsecten. Ook weerdata worden vastgelegd. Op basis van alle data wordt de natuur versterkt. Dat gebeurt door kleine aanpassingen in het beheer maar ook bijvoorbeeld door het plaatsen van nestkasten of vleermuiskasten. Het aantal soorten op de baan, inclusief Rode lijst-soorten, neemt elk jaar toe en de club legt de natuurontwikkeling jaarlijks vast in een rapport dat door iedereen kan ingezien worden. "Inventariseren is meten, meten is weten en op basis daarvan kun je de biodiversiteit stimuleren", zegt Verhoeven. 

Case study 2: Golfbaan Prise d'eau

Op golfbaan Prise d’Eau gaan baanonderhoud en natuurontwikkeling hand in hand, zo vertelde gastspreker Huib Braamse. Onder leiding van Braamse, voorzitter van de baancommissie en oud-voorzitter van de club, stadsecoloog Rob van Dijk, hoofdgreenkeeper Jeroen Vingerhoets en Ben Crombaghs van Natuurbalans is de biodiversiteit op de golfbaan versterkt. Het plan hiervoor is gesubsidieerd door de provincie Noord-Brabant in het kader van biodiversiteit. De grondeigenaar van Prise d'eau is de Tilburgsche Waterleiding Maatschappij/de gemeente Tilburg. Braamse legde uit hoe een golfclub in een stad een waardevolle samenwerking kan aangaan met de stadsecoloog. Er waren verschillende aanleidingen voor de planmatige natuurontwikkeling op de golfbaan: Prise d'eau is een grote 36-holes golfbaan met veel ruimte voor natuur, de baan ligt naast De Kaaistoep (een onderdeel van een grondwaterbeschermingsgebied), het golfterrein heeft veel poelen en er zijn veel bedreigde diersoorten op de baan aanwezig. Mede dankzij GEO-certificering kwamen er met allerlei partijen gesprekken op gang over natuurontwikkeling. Deze gesprekken leidden tot een plan en draagvlak voor een ander soort beheer van de baan. "De greenkeepers zijn anders gaan denken en spelen een grote positieve rol", aldus Braamse. "Daarnaast zijn de spelers ook heel enthousiast, want de baan is aantrekkelijker geworden." Prise d'eau werkt nauw samen met de KNNV (Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging), Sovon (een vereniging van vogeltellers) en het adviesbureau Natuurbalans. "Bij de gemeente is onze golfbaan niet langer een grijze plek," zegt Braamse. "We zijn onderdeel geworden van het natuurgebied Stadsbos013" Drie adviezen van Braamse aan alle golfbanen: "Zorg voor een breed draagvlak. Ons natuurontwikkelingsplan is tot stand gekomen door en in gesprekken met andere organisaties. Betrek ook de greenkeepers bij je plan en de uitvoering. En zorg voor deskundige ondersteuning."

Update van de portal OnCourse

In de bijeenkomst is ook medegedeeld dat de GEO-portal OnCourse in september/oktober 2021 een update ondergaat. Lees hier meer over de aanpassingen.

Contact

De NGF biedt banen in het GEO-traject op verschillende manieren ondersteuning aan. Daaronder horen ook baan- en clubbezoeken door Niels Dokkuma van de NGF-afdeling Duurzaam beheer en Agronomie. Neem contact met ons op voor een afspraak!