Rookvrije golfclubs en -banen

Goed om te weten

• In het Nationaal Preventieakkoord hebben alle sportbonden en NOC*NSF met het Ministerie van VWS de ambitie vastgelegd dat uiterlijk in 2025 alle sportverenigingen en sportevenementen rookvrij zijn. 
• Sinds 1 juli 2021 geldt dat rookruimtes in openbare gebouwen niet meer zijn toegestaan. Dit betekent ook dat er geen rookruimtes meer ingericht mogen worden die aan of tegen een sportaccommodatie vastzitten. Clubs en banen zijn zelf verantwoordelijk voor handhaving van het rookverbod.
• Op 24 juni 2022 is een NOC*NSF-campagne gelanceerd onder de naam 'De sport wordt rookvrij. Wen er maar aan'. Het doel van deze campagne is om het thema Rookvrije Sport op de agenda van clubbesturen te zetten en sportclubs te stimuleren actie te ondernemen. 
• Golfclubs en -banen die een duidelijk rookbeleid willen vaststellen of hun beleid willen aanscherpen, kunnen terecht op rookvrijegeneratie.nl/sport. Deze website geeft veel tips hoe sportclubs draagvlak kunnen creëren voor een rookvrij beleid en hoe ze het beleid moeten invoeren.
• Sportclubs kunnen zich officieel laten registreren als ‘rookvrij’ en dat via een (gratis te bestellen) 'rookvrij'-bordje laten zien aan hun golfers. Aan de hand van een communicatietoolkit worden sportclubs geholpen om de boodschap met hun leden te communiceren.

De tekst loopt door onder de video.

Vooruitlopen op een rookvrije golfsport met een rookvrij beleid

Op veel golfclubs en -banen is het rookbeleid nu al strenger dan wettelijk vereist.

Het terrein van de Rosendaelsche is sinds 17 juni 2021 rookvrij. Vlak voordat  de Ladies European Tour in de zomer van 2021 op de baan neerstreek voor het Big Green Egg Open sloot de club zich ook aan bij de groeiende lijst rookvrije golfbanen. Andere voorbeelden van banen die al vroeg rookvrij zijn geworden, zijn Golfclub Holthuizen en Golfclub Gaasterland.

Toen Gaasterland in 2019 besloot om de baan 'rookvrij' te maken, verwees de Balkster Courant in een bericht hierover naar het Nationaal Preventieakkoord dat is ondertekend door onder meer het ministerie van VWS (Volksgezondheid, Welzijn en Sport), gemeenten en de NOC*NSF. “Dit akkoord is de aanzet om de gezondheid van heel veel Nederlanders te verbeteren door roken, overgewicht en problematisch alcoholgebruik aan te pakken”, aldus de Balkster Courant. 

Opmerkelijk is dat het bij dit voornemen draait om een akkoord: sportclubs kiezen vrijwillig voor een rookvrij beleid, het wordt niet door de overheid opgelegd. En het principe van het akkoord is preventie: voorkomen is beter dan genezen.

'Op weg naar een rookvrije generatie'

Eind 2015 al, nog voordat het akkoord werd gesloten, is een campagne in het leven geroepen met de naam Op weg naar een rookvrije generatie. Het is een initiatief van de Hartstichting, KWF Kankerbestrijding en het Longfonds dat nauw aansluit bij de doelstellingen van het Nationale Preventieakkoord. “Een rookvrij sportterrein geeft kinderen het goede voorbeeld, beschermt kinderen tegen de verleiding om te gaan roken en voorkomt het schadelijke meeroken”, zeggen de Hartstichting, KWF en het Longfonds. Er is volgens een onderzoek van het KWF veel draagvlak voor de campagne: acht op de tien Nederlanders wil dat sportterreinen waar kinderen komen rookvrij zijn.

'Op weg naar een rookvrije generatie' is vooral gericht op vijf grote buitensporten: voetbal, atletiek, korfbal, tennis en hockey. De campagne wordt ondersteund door deze sportbonden en mede daarom - en door het Nationale Preventieakkoord - groeit het aantal rookvrije sportclubs heel snel. In 2017 waren er 150 verenigingen helemaal of gedeeltelijk rookvrij, begin 2019 waren het er al meer dan 800. Met 'gedeeltelijk rookvrij' wordt gedoeld op sportclubs die het roken bannen als jeugd aan het sporten is of die roken alleen toestaan op een plaats uit het zicht van kinderen. Eind 2020 waren er in totaal 1692 rookvrije sportclubs bekend bij rookvrijegeneratie.nl. 

Steeds meer rookvrije golfbanen

Het aantal rookvrije golfclubs stijgt gestaag. Naast Gaasterland, Holthuizen en de Rosendaelsche hebben - onder meer - deze clubs het roken permanent verboden: de Kennemer, Noordwijkse, Amsterdam Old Course, Kavel II Beemster, Spandersbosch, Golfbaan Ameland, Koninklijke Haagsche Golf en Country Club, Prise d'Eau, Golfclub Zeewolde, Kleiburg en De Hoge Kleij. Andere clubs zoeken vooralsnog een middenweg. Op de Oosterhoutse bijvoorbeeld stond in 2021 de volgende tekst in het baanreglement: "Roken dient geen overlast te geven." Bij Bentwoud staat in het reglement: "Roken in de baan zo min mogelijk."

Op een deel van de golfbanen mag nu nog steeds gerookt worden, maar het is door maatschappelijke ontwikkelingen zoals het Nationaal Preventieakkoord te verwachten dat het aantal rookvrije clubs de komende jaren snel toeneemt. Zeker golfbanen waar veel kinderen komen, kunnen de maatschappelijke trend niet negeren. In de tussentijd schrijft de etiquette voor dat golfers op de terreinen waar nog steeds gerookt mag worden geen peuken in de baan achterlaten. Dat is iets waar veel golfers zich aan ergeren, zowel rokers als niet-rokers…

Peuken in de natuur

Golfers houden de golfbanen in het algemeen schoon, maar op golfbanen waar gerookt mag worden vind je toch geregeld peuken. Milieuverenigingen wijzen erop dat de filters van sigaretten een groot probleem voor de natuur zijn. "Een sigaret, of beter gezegd het filter, is puur plastic", waarschuwde voorlichtingsorganisatie Milieu Centraal in 2023 in Het Parool. "Dat breekt nóóit meer af en blijft dus voor altijd in het milieu liggen." Lees op de website van het Trimbos-instituut meer over milieuschade door sigaretten en verzoek rokers onder de golfers om hun sigarettenresten niet in de natuur te gooien.

Het Sportakkoord: doet jouw club al mee? 

Apart van het Nationale Preventieakkoord is in 2018 ook het Nationaal Sportakkoord gesloten. Beide akkoorden vloeien voort uit het regeerakkoord. Het Sportakkoord geeft voor de sport onder meer invulling aan het Nederlands Klimaatakkoord: maatregelen waarmee het land schoner en duurzamer moet worden. Het doel van het Sportakkoord is om sport toekomstbestendig te maken. Het bestaat uit ambities zoals een leven lang zonder belemmeringen kunnen sporten en bewegen voor iedere Nederlander, beweegactiviteiten voor kinderen onder de zes jaar, een duurzame sportinfrastructuur of een beleid om sport leuk en veilig te houden. De overheid investeert jaarlijks ruim 400 miljoen euro om deze ambities te realiseren. 

Lees ook: Sport en alcohol.